Gehoorverlies bij kinderen

Gehoorverlies is het verminderen van het vermogen om geluiden op te vangen. Dit kan plots, geleidelijk aan of bij de geboorte ontstaan. Gehoorverlies kan een tijdelijke of blijvende aandoening zijn.

Tijdelijk versus permanent gehoorverlies

Tijdelijk gehoorverlies

Gehoorverlies bij kinderen heeft vaak een tijdelijke oorzaak en is dan het gevolg van vochtophoping in de middenoorsholte. Als er geen spontane verbetering optreedt kan het aangewezen zijn om trommelvliesbuisjes (diabolo's) te plaatsen.

Blijvend of permanent gehoorverlies

In sommige gevallen is er sprake van een blijvend (permanent) gehoorverlies.

  • Aangeboren (congenitaal) gehoorverlies komt voor bij één tot twee per duizend pasgeborenen. In westerse landen is aangeboren slechthorendheid in twee op drie gevallen genetisch bepaald.
     
  • Blijvend gehoorverlies kan bij een kind ook op latere leeftijd (peuter/kleuter of lagere school) ontstaan. Meestal treedt dit gehoorverlies geleidelijk op, maar het kan ook plots ontstaan.
     

Een permanent gehoorverlies dat van bij de geboorte of tijdens de kinderleeftijd optreedt kan een belangrijke weerslag hebben op de ontwikkeling van spraak en taal, op de schoolprestaties  en op de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. Daarom is een een vroegtijdige diagnose en aangepaste behandeling (gehoorrevalidatie) essentieel.

Wat zijn de oorzaken van permanent gehoorverlies?

De voornaamste oorzaken van permanent gehoorverlies bij kinderen zijn:

  • Erfelijke oorzaken (foutjes in het genetisch materiaal).
  • Het gehoorverlies kan samengaan met afwijkingen op andere plaatsen in het lichaam (vb. de ogen, het hart, de nieren). In dit geval spreekt men van een syndromaal gehoorverlies.
  • Infecties die de moeder tijdens de zwangerschap doormaakte (vaak onopgemerkt).
  • Problemen rond de geboorte (vb. zuurstoftekort, ademhalingsproblemen, prematuriteit...)

Hoe wordt permanent gehoorverlies vastgesteld, behandeld en opgevolgd?

Indien er vermoeden is van een permanent gehoorverlies bij je baby of kind, kan je in het UZA terecht bij het multidisciplinair team voor diagnose en behandeling van gehoorverlies bij kinderen.

  • Het team staat onder leiding van prof. dr. A. Boudewyns (NKO-arts) en bestaat uit NKO-artsen, moleculaire genetici, audiologen, logopedisten en sociale assistenten. 
  • Je kan een afspraak maken via het nummer 03 821 33 85 (NKO).
     

Indien er vermoeden is van een erfelijke oorzaak kan je een afspraak maken bij de multidisciplinaire raadpleging voor erfelijke slechthorendheid via het nummer 03 821 42 44.

Multidisciplinaire aanpak

Diagnose

Om te komen tot een diagnose en optimale behandeling van erfelijk gehoorverlies is het belangrijk dat artsen van verschillende disciplines samenwerken.

Gehoortesten

Er zijn verschillende gehooronderzoeken mogelijk. Door deze gehoortesten te combineren (afhankelijk van de leeftijd van het kind), kunnen we informatie bekomen over het gehoorverlies, de kant van het gehoorverlies (rechts, links of beide oren) en de ernst van het gehoorverlies.

Op basis van deze informatie wordt dan in overleg met de ouders, de audiologen en de arts beslist of een behandeling noodzakelijk is.

Je vindt hier een overzicht van alle mogelijke gehoortesten bij kinderen

Genetisch onderzoek

Meer dan de helft van de gevallen van permanent en bilateraal gehoorverlies bij baby’s en kinderen hebben een genetische verklaring. Daarom gebeurt er ook een genetisch onderzoek. In eerste instantie testen we dan voor pathogene mutaties in het GJB2 gen, de belangrijkste erfelijke oorzaak van aangeboren slechthorendheid. Als dat resultaat normaal is, testen we een heel scala aan veel zeldzamere genmutaties. Het Centrum Medische Genetica (CMG) Antwerpen kan vandaag de dag met 1 uitgebreide analyse bij een patiënt nagenoeg alle gekende genen die gelinkt zijn aan gehoorproblemen testen.

Dankzij recente ontwikkelingen op vlak van medische genetica zijn de genetische testen de laatste jaren sterk verbeterd. Op dit moment wordt in Antwerpen gebruik gemaakt van een combinatie van klassiek genoomonderzoek aangevuld met artificiële intelligentie om de meest gevoelige detectiemethode te bekomen. Deze werkwijze is uniek in België, en is een stuk gevoeliger dan de gebruikelijke analyse van slechts één of enkele genen. Over de hele wereld zijn er trouwens slechts enkele laboratoria die deze werkwijze toepassen voor gehoorverliesonderzoek

Naast de gendiagnostiek wordt in Antwerpen ook veel onderzoek naar erfelijke slechthorendheid verricht. Het laboratorium o.l.v. Prof. Dr. Guy Van Camp staat al meer dan 20 jaar internationaal mee aan de spits van dit soort onderzoek. In dit lab werden in de loop der jaren vele nieuwe doofheidsgenen gevonden en bestudeerd.

Behandeling en opvolging

De verschillende onderzoeken worden besproken op een gezamenlijk overleg waarbij zowel de artsen als de moleculaire genetici die de genetische testen uitvoeren, aanwezig zijn. Op basis van dit overleg wordt een besluit genomen of er sprake is van een erfelijk gehoorverlies en hoe het gehoorverlies verder opgevolgd zal worden. 

Wanneer een erfelijke oorzaak voor permanent gehoorverlies wordt gevonden, nodigen we jou en je kind uit op de raadpleging erfelijke slechthorendheid om de resultaten van de onderzoeken te bespreken en je persoonlijk advies te geven omtrent:

  • de te verwachten evolutie van het gehoorverlies
  • het risico op herhaling bij volgende zwangerschappen
  • het nut van eventuele preventiemaatregelen
  • de keuze van behandeling

Mogelijke behandelingen

Indien we een blijvend gehoorverlies kunnen bevestigen, dan starten we in samenspraak met de ouders een behandeling (gehoorrevalidatie) op om ervoor te zorgen dat het kind terug beter kan horen en om achterstand op vlak van taal-spraakontwikkeling te beperken of vermijden. 

In eerste instantie wordt hierbij meestal gekozen voor hoortoestelaanpassing, eventueel in combinatie met logopedie of auditory verbal therapy.

Maar wanneer dit na een proef periode onvoldoende winst oplevert, kan bij ernstig gehoorverlies een cochleair implantaat een betere keuze zijn.

Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan de taalontwikkeling, het ontwikkelen van luistergerichtheid en sociaal-emotionele ondersteuning voor het gezin. Hiervoor wordt samengewerkt met de thuisbegeleidingsdiensten.

Coördinatoren
Kliniekhoofd NKO & hoofd-halsheelkunde
Senior staflid medische genetica
Neus-keel-oorartsen
Kliniekhoofd NKO & hoofd-halsheelkunde
Adjunct diensthoofd NKO & hoofd-halsheelkunde
Senior staflid NKO & Hoofd-halsheelkunde
Medische genetica
Senior staflid medische genetica
Technisch consulent
Labo coördinator
Labo coördinator
Audiologie/Revalidatie
Coördinator Revalidatiecentrum
Hoofdaudioloog
Hoofdlogopedist
Maatschappelijk Werker
Laatst aangepast: 23 februari 2022