Open vaatheelkunde
De chirurg kan een ader- of slagaderprobleem behandelen met een klassieke open operatie. Hierbij maakt hij een incisie (insnijding) in het weefsel om het bloedvat vrij te leggen. Dit kan in de arm, het been, de borstkas of de buik zijn. Deze ingrepen gebeuren meestal onder algemene verdoving (narcose). Soms is ook locoregionale verdoving van een arm of en been mogelijk, als er een groot risico bestaat voor een algemene verdoving.
Ter hoogte van de slagaders
Hierbij gaat het meestal om een vernauwing, een volledig verstopte slagader of een uitzetting van de slagader.
Bij een vernauwing of een verstopping wordt de slagader vrijgemaakt. Bij een kort letsel gebeurt dit ter hoogte van het letsel, bij een lang letsel gebeurt dit voor en achter de vernauwing of verstopping.
Bij een kort letsel wordt de vernauwing verwijderd na afklemmen en openen van de slagader. Dit is een endarterectomie. Nadien wordt de slagader terug gesloten met een stukje ader of met kunststof. Dit is een patchplastiek.
Endarterectomie: de slagader wordt afgeklemd en de vernauwing wordt verwijderd
Patchplastiek: de ader wordt afgesloten met kunststof
Bij een lang letsel wordt een bypass aangelegd met een ader uit het been of met kunststof.
Bypass: de vernauwing wordt overbrugd met een ader uit het been of met kunststof
Als de slagader is uitgezet, wordt de uitzetting verwijderd en vervangen door een kunststof prothese. Deze wordt gehecht op een gezond stuk van de slagader, voor en achter de verwijding. Dit gebeurt ondermeer vaak bij een aneurysma van de borstkas- of buikslagader. Als het stuk kunststof recht is, spreken we van een interponaat. Als het 2 pijpen heeft, gaat het om een broekprothese.
Interponaat: een rechte prothese vervangt de uitzetting
Broekprothese: een prothese met 2 pijpen vervangt de uitzetting
De uitzetting wordt verwijderd en vervangen door een prothese.
Heel soms gaat het niet om een vernauwing, verstopping of uitzetting maar om een gezwel van een slagader of een structuur die op de slagader duwt. Dan wordt het gezwel weggenomen, of de structuur die op de slagader duwt.
Ten slotte zijn er ook ingrepen waarbij het niet meer mogelijk is om een lidmaat te sparen, omdat de bloedtoevoer ontoereikend is en het weefsel afsterft. In dat geval wordt dan een amputatie uitgevoerd.
Hieronder vindt u nogmaals een overzicht van al deze ingrepen op de verschillende plaatsen van de slagaders:
- Operaties ter hoogte van de bloedvaten die aftakken van de aortaboog (supra-aortische vaten): carotisendarteriëctomie, carotis-carotis bypass, carotido-subclavia bypass, verwijderen van glomusgezwellen
- Operaties ter hoogte van de aorta in borstkas of buik: aortadissecties (type B), aneurysma van de ganse aorta vanaf de art subclavia tot en met de liezen, afwijkingen van de darmslagaders, nierslagaders, en ingrepen voor besmette prothesen (donorarterie, diepe vene techniek...). De plaatsing van vaatprothesen (endoprothesen, EVAR, TEVAR) gebeurt indien mogelijk onder lokale verdoving en de afsluiting van de vaten gebeurt door middel van percutane technieken. Dit laatste vermindert de opnameduur tot 1 of 2 nachten. Het UZA beschikt ook over een kit van endoprothesen om urgenties (aorta ruptuur; aortadissectie) te behandelen (24u op 24u).
- Operaties ter hoogte van de bekkenslagaders (iliaca) en slagaders van de armen of benen voor verstoppingen (occlusies) of uitzettingen (aneurysma): technieken zoals iliofemorale bypass, axillo-(bi)-femorale bypass, femoro-femorale bypass, liesendarteriëctomie, ringstripper + endolining, femoro-popliteale bypass, femoro-distale bypass, obturatorbypass.
- Functionele operaties: neurostimulatie en sympatectomie
- Amputaties ter hoogte van vingers, tenen, benen (bijvoorbeeld bij voetproblemen veroorzaakt door diabetes)
- Operaties voor kwetsures van de slagaders (verkeersongevallen, snijwonden, schotwonden, etc...)
- Chronische wondzorg (debridement, huidgreffe, VAC-therapie, madentherapie, caisson, Bioptron-lamp, reconstructies samen met de dienst plastische chirurgie).
Ter hoogte van de aders
In geval van open heelkunde bij de aders gaat het in de meestal om de behandeling van spataders. Kiest men na oppuntstelling voor deze behandeling, dan spreekt men van een 'crossectomie'. Lees meer over de behandeling van spataders.
Crossectomie: een mogelijke behandeling van spataders
