Abdominaal aorta aneurysma (AAA)
Een aneurysma is een plaatselijke verbreding of uitstulping van een bloedvat. De uitstulping ontstaat door een verzwakking in de wand van het bloedvat. Als het aneurysma groter wordt, wordt de aortawand steeds zwakker en kan ze zelfs onder normale bloeddruk scheuren met een inwendige bloeding als gevolg.
Wat is een abdominaal aorta-aneurysma (AAA)?
Aneurysma’s komen meestal voor in de grote lichaamsslagader of aorta, maar kunnen ook overal elders in het lichaam ontstaan. Een abdominaal aorta-aneurysma (AAA) of buikaneurysma komt het vaakst voor. Hierbij bevindt de uitstulping zich in de abdominale aorta (aorta abdominalis), ter hoogte van de buikslagader.
Wat zijn de symptomen van een abdominaal aorta aneurysma (AAA)?
Een abdominaal aorta aneurysma geeft zo goed als nooit klachten, tenzij het scheurt.
Wat zijn de oorzaken van een abdominaal aorta aneurysma (AAA)?
Een aneurysma ontstaat door een verzwakking in de wand van het bloedvat. Hoe die zwakke plek precies onstaat, is nog niet helemaal bekend. Wel zijn er bepaalde risicofactoren die de kans op een aneurysma vergroten.
Wat zijn de risicofactoren?
- Geslacht en ouderdom: De kans op een aneurysma neemt toe met het ouder worden. We zien de aandoening het vaakst bij mannen van 65 jaar of ouder. Mannen hebben zes keer meer kans op een AAA dan vrouwen.
- Roken
- Een te hoge bloeddruk
- Erfelijkheid: het risico op een aneurysma is groter als de aandoening voorkomt in uw familie (bij ouders, broers, zussen...)
Hoe wordt een abdominaal aorta aneurysma (AAA) vastgesteld (diagnose) en behandeld?
Van diagnose tot behandeling en opvolging
U kunt voor de diagnose en behandeling van een aorta aneurysma terecht in de aortakliniek van het UZA.
Diagnose
Een aneurysma komt vaak toevallig aan het licht, bijvoorbeeld tijdens een klinisch onderzoek of een radiologisch onderzoek (echografie, CT-scan, MRI...) voor een andere aandoening.
Preventieve screening
We nodigen alle mannelijke 65-plussers met een risicoprofiel (roken, te hoge bloeddruk) uit om zich preventief te laten screenen in het jaar dat ze 65 worden. Erfelijk belaste patiënten laten zich best al screenen vanaf 50 jaar. Bespreek dit met uw (huis)arts of specialist.
De screening gebeurt met een eenvoudige kleurenechografie (Duplexonderzoek), vergelijkbaar met de echografie bij een zwangere vrouw. Het onderzoek is snel en duurt meestal minder dan 10 minuten.
- We controleren eerst een aantal persoonlijke zaken, leggen de echografie uit en geven u de kans om vragen te stellen.
- Daarna vragen we u om op een tafel te gaan liggen en de buik te ontbloten. U hoeft zich hiervoor niet uit te kleden.
- We brengen gel aan op de buik en zullen met de echoprobe (flexibel buisje) over de huid bewegen om de aorta te bekijken.
- We zullen ook foto’s van de aorta maken en de aorta opmeten.
- Het resultaat wordt u onmiddellijk medegedeeld en uw huisarts of verwijzer krijgt een kopie van het onderzoek.
De screening is alleen bedoeld om de aorta na te kijken en niet om andere problemen op te sporen.
Ongeveer 41 mannen op 1000 die gescreend worden, zal uiteindelijk een behandeling ondergaan voor een aorta aneurysma.
Behandeling en opvolging
Een aorta die slechts licht verwijd is, is niet gevaarlijk. Vaak volstaat opvolging en een aangepaste levensstijl, eventueel aangevuld met medicatie (bv. voor de te hoge bloeddruk). Naargelang het type aneurysma is er vanaf een bepaalde grootte risico op scheuren. In dat geval dringt een (chirurgische) behandeling zich op:
- Endovasculaire behandeling: Endoprothese (EVAR)
- Open chirurgie: Buis- of broekprothese
In het UZA beschikken we over toestellen waarmee we de grootte van een aneurysma zeer precies kunnen meten. De dienst radiologie gebruikt speciale oppuntgestelde technische protocollen die toelaten uiterst correcte metingen en berekeningen uit te voeren. Ook kan de radioloog 2D en 3D reconstructies van de beelden aanleveren. Dankzij regelmatige opvolgonderzoeken kunnen we het aneurysma goed in het oog houden en tijdig ingrijpen wanneer het aneurysma de gevarenzone benadert. Hierbij wordt rekening gehouden met uw leeftijd, lichaamsbouw, gezondheid van uw hart, uw algemene gezondheid, genetische factoren, grootte en plaats van het aneurysma, groeisnelheid van het aneurysma, enz.
- Normale aorta: de normale diameter van de aorta is kleiner dan 3 cm.
- Klein aneurysma: de diameter van de aorta ligt tussen 3cm en 4.4cm. We nodigen u na 1 jaar uit voor een controle-echografie.
- Middelgroot aneurysma: de diameter van de aorta ligt tussen 4.5 en 5.4cm. We nodigen u na 3 maanden uit voor een controle-echografie.
- Groot aneurysma: de diameter van de aorta is 5.5cm of meer. Dit komt voor bij 1 op de 1000 gescreende mannen. In dit geval zal uw arts open chirurgie (buis- of broekprothese) of een endovasculaire behandeling (endoprothese) voorstellen. Beide behandelingsmethoden kennen zowel voordelen als risico’s. De behandelend chirurg overlegt binnen het aorta-team en met u welke behandelingsmethode de voorkeur geniet.
