Prostaatkanker

Prostaatkanker is de meest voorkomende kwaadaardige kanker bij mannen. Elk jaar worden in Vlaanderen meer dan 5 000 nieuwe gevallen geregistreerd.

Wat is prostaatkanker?

Wat is prostaatkanker?

Prostaatkanker is een kanker die in de prostaat ontstaat. De prostaat is een kleine walnootvormige klier bij mannen die de zaadvloeistof produceert om sperma te voeden en transporteren.


Prostaatkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker. Veel prostaatkankers groeien langzaam en blijven beperkt tot de prostaatklier, waar ze mogelijk geen ernstige schade veroorzaken. Hoewel sommige vormen van prostaatkanker langzaam groeien en mogelijk minimale of zelfs geen behandeling nodig hebben, zijn andere vormen agressief en kunnen ze zich snel verspreiden.


Prostaatkanker die vroeg wordt ontdekt, wanneer de ziekte zich nog beperkt tot de prostaatklier, heeft de grootste kans op een succesvolle behandeling.
 

  • Het is niet duidelijk wat prostaatkanker veroorzaakt.

    Artsen weten dat prostaatkanker begint wanneer cellen in de prostaat veranderingen in hun DNA ontwikkelen. Het DNA van een cel bevat de instructies die een cel vertellen wat te doen. De veranderingen vertellen de cellen om sneller te groeien en te delen dan normale cellen doen. De abnormale cellen blijven leven, terwijl andere cellen zouden sterven.
    De zich ophopende abnormale cellen vormen een tumor die kan groeien en nabijgelegen weefsel kan binnendringen. Na verloop van tijd kunnen sommige abnormale cellen loskomen en zich verspreiden (metastaseren) naar andere delen van het lichaam.

     

    Factoren die het risico op prostaatkanker kunnen verhogen zijn onder meer:

    • Oudere leeftijd. Het risico op prostaatkanker neemt toe naarmate je ouder wordt. Het komt het meest voor na de leeftijd van 50.
    • Ras. Om nog onbekende redenen hebben zwarte mensen een groter risico op prostaatkanker dan mensen van andere rassen. Bij zwarte mensen is de kans ook groter dat prostaatkanker agressief of vergevorderd is.
    • Familiegeschiedenis. Als een bloedverwant, zoals een vader, broer of zoon, de diagnose prostaatkanker heeft gekregen, kan uw risico groter zijn. Ook als je een familiegeschiedenis hebt van genen die het risico op borstkanker verhogen (BRCA1 of BRCA2 mutaties) of een zeer sterke familiegeschiedenis van borstkanker, kan het risico op prostaatkanker groter zijn.
    • Obesitas. Mensen die obees zijn, lopen mogelijk een hoger risico op prostaatkanker vergeleken met mensen die een gezond gewicht hebben, hoewel studies gemengde resultaten hebben opgeleverd. Bij obese mensen is de kans groter dat de kanker agressiever is en na de eerste behandeling terugkeert.

     

  • Prostaatkanker veroorzaakt in de beginfase mogelijk geen tekenen of symptomen.
    Bij prostaatkanker in een verder gevorderd stadium kunnen de volgende klachten en symptomen optreden:

    • problemen met plassen
    • verminderde kracht in de urinestraal
    • bloed in de urine
    • bloed in het sperm
    • botpijnen
    • afvallen zonder dat het je moeite kost
    • erectiestoornissen
       
  • Complicaties van prostaatkanker en de behandelingen ervan zijn onder meer:

    • Kanker die zich verspreidt (metastaseert). Prostaatkanker kan zich verspreiden naar nabijgelegen organen, zoals de blaas, of via de bloedbaan of lymfestelsel naar jouw botten of andere organen reizen. Prostaatkanker die zich verspreidt naar de botten kan pijn en gebroken botten veroorzaken. Als de prostaatkanker zich eenmaal heeft verspreid naar andere delen van het lichaam, kan die nog steeds reageren op behandeling en kan het een tijdlang onder controle worden gehouden, maar genezing is meestal niet meer mogelijk.
    • Incontinentie. Zowel prostaatkanker als de behandeling ervan kunnen urine-incontinentie veroorzaken. De behandeling van incontinentie hangt af van het type dat je hebt, hoe ernstig het is en de waarschijnlijkheid dat het na verloop van tijd verbetert. Behandelingsopties kunnen medicijnen, katheters en chirurgie omvatten.
    • Erectiestoornissen. Erectiestoornissen kunnen het gevolg zijn van prostaatkanker of de behandeling ervan, waaronder chirurgie, bestraling of hormoonbehandelingen. Medicijnen, vacuümapparaten die helpen bij het bereiken van een erectie en chirurgie zijn beschikbaar om erectiestoornissen te behandelen
       
  • Je kan het risico op prostaatkanker verkleinen als je:

    • Behoud een gezond gewicht. Als uw huidige gewicht gezond is, werk er dan aan om het te behouden door een gezond dieet te kiezen en de meeste dagen van de week te sporten. Als je gewicht moet verliezen, beweeg dan meer en verminder het aantal calorieën dat je elke dag eet. Vraag jouw arts om hulp bij het maken van een plan voor gezond gewichtsverlies.
    • Praat met jouw arts over het verhoogde risico op prostaatkanker. Als je een zeer hoog risico op prostaatkanker hebt, kan je arts medicijnen of andere behandelingen overwegen om het risico te verminderen. Deze medicijnen worden gebruikt om prostaatvergroting en haaruitval te beheersen. Er zijn wel aanwijzingen dat mensen die deze medicijnen gebruiken een verhoogd risico lopen op een ernstigere vorm van prostaatkanker (prostaatkanker van hoge graad). Als je je zorgen maakt over het risico op het ontwikkelen van prostaatkanker, praat dan met jouw arts.
       
Diagnosestelling

Diagnosestelling

  1. 1

    We moedigen mannen in de 50 aan om de voor- en nadelen van prostaatkankerscreening met hun artsen te bespreken. Als je besluit om je prostaat te laten onderzoeken zijn er twee opties:

    • Digitaal rectaal onderzoek (DRE): Tijdens een DRE brengt de arts een gehandschoende, gesmeerde vinger in je rectum om de prostaat te onderzoeken. Als jouw arts afwijkingen vindt in de textuur, vorm of grootte van de klier, heb je mogelijk verdere tests nodig.
    • Prostaatspecifiek antigeen (PSA)-test: Er wordt bloed afgenomen en geanalyseerd op PSA, een stof die van nature door de prostaatklier wordt geproduceerd. Als er een grote hoeveelheid PSA in jouw bloed zit, kan dit duiden op een prostaatinfectie, ontsteking, vergroting of kanker.
  2. 2

    Als bij de screening op prostaatkanker een afwijking wordt ontdekt, kan je arts aanvullende tests aanbevelen om vast te stellen of je prostaatkanker hebt.

  3. 3

    Wanneer een biopsie de aanwezigheid van kanker bevestigt, is de volgende stap het bepalen van het niveau van agressiviteit (graad) van de kankercellen. Een arts in een laboratorium onderzoekt een monster van jouw kankercellen om te bepalen in hoeverre kankercellen verschillen van de gezonde cellen. Een hogere graad duidt op een agressievere kanker die zich waarschijnlijk sneller verspreidt.

  4. 4

    Zodra de diagnose prostaatkanker is gesteld, probeert jouw arts de omvang van de kanker te bepalen. Als je arts vermoedt dat uw kanker zich buiten jouw prostaat heeft verspreid, kunnen een of meer van de volgende testen worden aanbevolen. Jouw arts bepaalt welke testen het best zijn voor jouw situatie.


    De arts gebruikt de informatie van deze tests om uw kanker een stadium toe te wijzen. Prostaatkankerstadia worden aangegeven met Romeinse cijfers van I (één) tot IV (vier). De laagste stadia geven aan dat de kanker beperkt is tot de prostaat. Bij stadium IV is de kanker verder gegroeid dan de prostaat en kan deze zich hebben verspreid naar andere delen van het lichaam.
     

    • prostaatechografie
      Met hoogfrequente geluidsgolven wordt de prostaat in beeld gebracht.
    • CT-scan
      Een CT-scan (computertomografie) is een onderzoekstechniek die gebruik maakt van röntgenstraling.
    • MRI-scan
      Een MRI maakt gebruik van sterke magneetvelden en radiogolven om organen en andere lichaamsweefsels gedetailleerd in kaart te brengen.
    • PETscan
      De scan is aangewezen bij patiënten die al behandeld werden voor prostaatkanker. Er wordt gebruik gemaakt van een kleine hoeveelheid licht radioactieve stof.
    • botscintigrafie
      Een botscintigrafie of botscan is een onderzoek waarbij met een kleine hoeveelheid licht radioactieve stof veranderingen in de stofwisseling van het bot kunnen
Behandeling

Behandeling

De behandelingsopties voor prostaatkanker zijn afhankelijk van diverse factoren, zoals hoe snel de kanker groeit, of de kanker zich heeft verspreid, jouw algehele gezondheid en de mogelijke voordelen of bijwerkingen van de behandeling.

Laaggradige prostaatkanker hoeft mogelijk niet meteen behandeld te worden. Voor sommigen is behandeling misschien nooit nodig. In plaats daarvan raden artsen soms ‘active surveillance’ (opvolging) aan.
Bij actieve surveillance kunnen regelmatige bloedonderzoeken, rectale onderzoeken en prostaatbiopsieën worden uitgevoerd om de progressie van de kanker te monitoren. Als tests aantonen dat de kanker vordert, kan je kiezen voor een prostaatkankerbehandeling zoals een operatie of bestraling.
 

    • Radiotherapie

      Radiotherapie

      Bij oudere patiënten voor wie een prostaatoperatie meer risico's inhoudt of bij meer uitgebreide tumoren, stellen de artsen meestal uitwendige radiotherapie voor. Vaakt stelt men 35 sessies voor. Is de kanker in een beginstadium, dan is ook inwendige bestraling mogelijk. Bijwerkingen kunnen zijn: erectieproblemen, spontane bloedingen uit de darm of de blaas.
    • Urologie_operatie robot.jpg

      Prostaatoperatie (radicale prostatectomie)

      Als prostaatkanker alleen in de prostaat zit of lokaal uitgebreid is, kun je vaak geopereerd worden. De arts haalt tijdens de operatie de hele prostaat, de zaadblaasjes en soms de lymfeklieren in de buurt van de prostaat weg. Het doel van de operatie is om te genezen van prostaatkanker. De operatie wordt gedaan met een robot: robot-geassisteerde laparoscopische prostatectomie (RALP).
    • therapie-onco.jpg

      Hormoontherapie

      Hormonale therapie remt de aanmaak en werking van testosteron. Dit remt de groei van prostaatkankercellen. Hormonale therapie is vaak een palliatieve behandeling, om je klachten te verminderen als je niet meer kunt genezen. Soms krijg je hormonale therapie samen met bestraling om de kans op genezing groter te maken.
    • MOCA_chemotherapie.jpg
      Bij chemotherapie wordt celdelingremmende medicatie toegediend. Het doel is de kankercellen te vernietigen of hun groei af te remmen.

Betrokken diensten

Maak een afspraak

Urologie

Niet beschikbaar
Route 141
Overige

Overige

    • Kom op tegen Kanker

      Samen strijden we elke dag tegen kanker
    • Stichting tegen Kanker

      Voor al je vragen over kanker
    • AYA Movement, Adolescents & Young Adults met kanker

      Samen met AYA's (adolescents and young adults) zelf en zorgverleners wil Kom op tegen Kanker de zorg voor en levenskwaliteit van AYA's structureel verbeteren.
    • Iridium netwerk

      Iridium is een netwerk van hooggespecialiseerde radiotherapie met zorg op maat