Naar aanleiding van het koninklijk besluit over de biobanken van 9 januari 2018, richtten het UZA en de UAntwerpen gezamenlijk Biobank Antwerpen op. Biobank Antwerpen verwerkt, codeert en bewaart een brede waaier aan hoogwaardig menselijk lichaamsmateriaal voor wetenschappelijke onderzoeksdoeleinden. 

Het UZA en de UAntwerpen werken actief mee aan het voortdurend verbeteren van de gezondheidszorg door het voeren van wetenschappelijk onderzoek. Stalen van menselijk lichaamsmateriaal zijn daarbij van onschatbare waarde. Dankzij de analyse van lichaamsmateriaal kunnen we blijven innoveren en nieuwe technieken en therapieën ontwikkelen waar de patiënt in de toekomst baat bij zal hebben.

Miljoenen stalen

In de Biobank Antwerpen verzamelen we menselijk lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek. Dit materiaal kan restmateriaal zijn dat overblijft na een operatie (zoals tumoraal weefsel) of na gebruik om een diagnose te stellen (zoals een bloed- of urinestaal). Omdat het UZA een academisch ziekenhuis is, gebeurt er ook veel onderzoek. Tijdens zulke studies kan de patiënt gevraagd worden stalen af te staan. Voor zulk prospectief verzameld materiaal wordt de patiënt steeds over de studie geïnformeerd en zal hij steeds expliciet toestemming dienen te geven. Voor grotere studies werken we vaak samen met andere Belgische ziekenhuizen of nog ruimer met Europese of wereldwijde partners. In zulke gevallen kan het zijn dat deze partners de stalen naar Antwerpen sturen voor onderzoek hier of kan het zijn dat door ons verzamelde stalen verzonden worden naar onze onderzoekspartners.

Verwerking, codering en opslag van stalen

Zodra de Biobank stalen ontvangt, worden ze geregistreerd, verwerkt en bewaard onder optimale omstandigheden. Zo heeft de biobank vriezers die afkoelen tot -80°C en zelfs tot -150°C. Op die temperaturen blijven stalen voor vele jaren bruikbaar voor toekomstig onderzoek.

Traceerbaarheid

Stalen in de biobank zijn traceerbaar. Dat wil zeggen dat we een staal steeds kunnen linken aan een patiënt. Als biobank kennen we echter de naam van de patiënt niet, maar werken we met een uniek nummer (code). Dit noemen we pseudonimiseren. Enkel de arts die de patiënt vroeg aan de studie deel te nemen heeft een lijst die de naam van de patiënten koppelt aan deze unieke codes. Deze traceerbaarheid is belangrijk in onder andere volgende situaties:

• Als patiënten hun toestemming willen intrekken, kunnen we zo alle stalen die nog in de biobank zitten verwijderen.
• Als er toevallig iets belangrijks in een staal wordt ontdekt, een verhoogd risico of kanker bijvoorbeeld, kunnen we de patiënt en de arts daarvan op de hoogte brengen.

Gebruik voor wetenschappelijk onderzoek

De stalen in de biobank worden enkel voor wetenschappelijk onderzoek bewaard. De meeste stalen uit de biobank worden door UZA of UAntwerpen onderzoekers gebruikt, vaak in samenwerking met onderzoekspartners van over heel de wereld. Een minderheid aan stalen wordt uitgegeven voor onderzoek zonder samenwerking met Antwerpse onderzoekers. Ongeacht de gebruiker, dienen de onderzoekers steeds hun onderzoek uit te schrijven en moeten ze dit voorleggen ter goedkeuring aan het ethisch comité en/of de biobank-adviesraad. Op die manier zijn we zeker dat alle stalen correct gebruikt worden voor hoogstaand wetenschappelijk onderzoek.

Bent u onderzoeker en wenst u stalen op te vragen of te registreren? Klik hier voor meer informatie.