Röntgenfoto’s zijn opnamen van het lichaam die gemaakt worden met behulp van röntgenstraling. Tijdens het onderzoek ligt u op een tafel met daar boven een röntgenbuis. Uit deze buis zullen röntgenstralen gestuurd worden door het te onderzoek lichaamsdeel. Een detector meet de doorgelaten straling en een computer zet die opgevangen signalen om in beelden die op een beeldscherm bekeken kunnen worden. De blijvende technische innovaties zorgen ervoor dat er steeds minder straling nodig is tijdens het onderzoek.

• Waarom wordt een röntgenfoto-onderzoek uitgevoerd?
• Waarop moet u letten voor een röntgenfoto kan gemaakt worden?
• Hoe verloopt een röntgenfoto-onderzoek?
• Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van contrastmiddel?
• Wat gebeurt er na een röntgenfoto-onderzoek?
• Wanneer krijgt u de resultaten van een röntgenfoto-onderzoek?

Waarom wordt een röntgenfoto-onderzoek uitgevoerd?

Röntgenfoto’s kunnen gemaakt worden om delen van het menselijk lichaam te onderzoeken:

• Röntgenfoto van de borstkas: om ziekte van de longen of pleura aan te tonen of uit te sluiten. Het kan dan gaan om een pneumothorax, longontsteking of een gezwel. Daarnaast kunnen we zo de botstructuren van de borstkas evalueren om bijvoorbeeld een ribfractuur uit te sluiten.
• Röntgenfoto van de botten en gewrichten: om trauma of ziekte van de botten of gewrichten aan te tonen of uit te sluiten (zoals fracturen of gezwellen van de botten of artrose of artritis van een gewricht).
• Röntgenfoto van de buik: om ziekte in de buik aan te tonen of uit te sluiten. Het kan dan gaan om een opstopping van de darmen of een perforatie van een darmstructuur.
• Röntgenfoto van de wervelkolom: om traumatische letsels of ziekte van de wervelkolom aan te tonen of uit te sluiten. Aangewezen voor fracturen of degeneratieve veranderingen/artrose.

Om onderzoeken van het spijsverterings- en urinestelsel uit te voeren, kunnen we een contrastonderzoek doen. We nemen dan röntgenfoto’s terwijl er contrastvloeistof wordt ingebracht:

Spijsverteringsstelsel

• Röntgenfoto of RX van de slikfunctie
• Slokdarm-maag-duodenum (SMD) onderzoek 
• Slokdarm-maag-duodenum transit (SMDT) onderzoek 
• Röntgenfoto of RX van de colon (dikke darm)

Urinestelsel

• Cystografie (röntgenfoto of RX van de blaas)
• Retrograde urethrografie (röntgenfoto of RX van de urethra of blaasbuis)

Infertiliteitsonderzoek

Hysterosalphingografie (HSG – röntgenfoto of RX van baarmoeder en eileiders)

Andere onderzoeken

• Fistulografie (röntgenfoto of RX van de fistels)
• Myelografie (röntgenfoto van het ruggenmerg)
• ERCP

Waarop moet u letten voor een röntgenfoto kan gemaakt worden?

Meld bij de afspraak én aan de verpleegkundige voor het onderzoek indien er sprake is van:

• Mogelijke zwangerschap
• Contrastallergie (jodium)
• Mastocytose
• Mogelijke nierfunctiestoornissen
• Diabetes en in het bijzonder medicatiegebruik met Metformine (Glucophage, Metformax en Methformine)
• Ziekte van Kahler of Waldenström
• Schildklierstoornissen

Bij twijfel of vragen kunt u altijd terecht bij uw arts.

Hoe verloopt een röntgenfoto-onderzoek?

1. Meld u aan bij de inschrijfbalie van de radiologie-afdeling (route 143, 2de verdieping) om ingeschreven te worden.
2. Ga naar wachtkamer 3.
3. De verpleegkundige brengt u naar de omkleedruimte. We vragen u het te onderzoeken lichaamsdeel vrij te maken en eventuele metalen voorwerpen in dit lichaamsdeel (sierraden, horloges, piercings enz.) uit te doen.
4. De verpleegkundige brengt u naar de onderzoeksruimte. Hier zal het röntgenapparaat gepositioneerd worden op het te onderzoeken lichaamsdeel en zal de foto genomen worden.

Het onderzoek duurt 2 tot 5 minuten.

Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van contrastmiddel?

Soms moet er contrastmiddel toegediend worden om de RX-opname te maken. Moderne jodiumhoudende contrastmiddelen zijn veilige middelen, waarbij slechts zelden bijwerkingen voorkomen. Bij een allergische reactie op jodiumhoudende contrastmiddelen kunt u tijdelijk last hebben van:

• niezen
• papels (als een insectenbeet)
• jeuk
• benauwdheid
• zwelling van keel/ogen/lippen

Als u weet dat u overgevoelig of allergisch bent aan deze middelen, moet u de verpleegkundige vóór aanvang van het onderzoek verwittigen.

Als u last hebt van jodiumallergie, worden contrastonderzoeken enkel onder strikte voorwaarden uitgevoerd, met behulp van medicatie die de overgevoeligheid voor jodium onderdrukt. De voorbereiding duurt dan 24 uur. Het onderzoek zelf zal in dat geval niet op dezelfde dag uitgevoerd kunnen worden.

Wat gebeurt er na een röntgenfoto-onderzoek?

De beelden worden na het onderzoek door de arts-radioloog bekeken om te zien of de beelden goed zijn. Daarna worden de beelden doorgestuurd naar het PACS (beeldverwerkend systeem van het UZA).

Als het onderzoek klaar is, gaat u terug naar de kleedruimte om u terug aan te kleden. Daarna mag u vertrekken. Als er contrastmiddel is gegeven, moet u erop letten de rest van de dag voldoende water te drinken (minstens 2 liter indien mogelijk). Zo verdwijnt de contrastvloeistof sneller uit uw lichaam.

Wanneer krijgt u de resultaten van een röntgenfoto-onderzoek?

Direct na het onderzoek bekijkt de radioloog de beelden in een andere ruimte op een speciaal beeldscherm en maakt zij/hij een verslag. Dit verslag zal naar de aanvragende arts worden opgestuurd of eventueel na enkele minuten met u worden meegegeven. De aanvragende arts zal de resultaten met u bespreken. Hebt u voor de dag van het onderzoek een attest werkonbekwaamheid nodig voor uw werkgever? Vraag dit dan aan de inschrijfbalie.