Pancreaskanker: operatie

Pancreaskanker is een zeldzame en complexe kanker. Wanneer een operatie deel uitmaakt van uw zorgtraject, gebeurt deze steeds in een erkend referentiecentrum zoals het UZA. 

Lees hier wat u voor, tijdens en na een operatie bij pancreaskanker kunt verwachten.
 

UZA als referentiecentrum voor complexe pancreaschirurgie

Het UZA is binnen een netwerk van Antwerpse en Waaslandse ziekenhuizen erkend als referentiecentum voor pancreaschirurgie

Het UZA heeft jarenlange ervaring in de chirurgische behandeling van pancreaskanker en voldoet aan de criteria en kwaliteitsnormen om u daarbij de beste zorg te bieden. 

Patiënten met een pancreastumor kunnen in het UZA zowel met open chirurgie, een kijkoperatie als robotchirurgie behandeld worden.

We zetten ook sterk in op klinische studies waaraan u kan deelnemen, zoals oncologische studies (bv. chemotherapie) of studies gericht op lokale vernietiging van de tumor (bv. radiofrequentie ablatie of irreversibele elektroporatie).

Van diagnose tot behandelplan

Bij een vermoeden van pancreaskanker (alvleeskanker) is het doel om binnen een zo kort mogelijke termijn de diagnose te stellen, uw situatie in kaart te brengen, en tot een behandelplan te komen.

Neem contact op met ons multidisciplinair zorgteam via onderstaande gegevens:

Telefoon: 03/821.48.00              

E-mail: pancreas-slokdarm [at] uza [dot] be

Diagnose en verwijzing

Via uw huisarts

Als de huisarts op basis van uw klachten en lichamelijk onderzoek pancreaskanker (alvleesklierkanker) vermoedt, kan hij u rechtstreeks naar het UZA verwijzen via bovenstaande contactgegevens. Ons multidisciplinair zorgteam herhaalt het lichamelijk onderzoek, stelt de diagnose en doet uitgebreid onderzoek. We brengen de tumor in kaart, bepalen het soort kanker en het stadium.

Via uw lokale ziekenhuis 

Als de gastro-enteroloog in uw lokale ziekenhuis pancreaskanker (alvleesklierkanker) vermoedt, worden er in uw lokale ziekenhuis verdere onderzoeken uitgevoerd om de tumor in kaart te brengen en het soort kanker en het stadium te bepalen.

Als u in aanmerking komt voor chirurgie, bespreekt uw gastro-enteroloog uw dossier binnen een multidisciplinair overleg in het lokale ziekenhuis. Na deze bespreking meldt hij u aan in het UZA via bovenstaande contactgegevens.

Second opinion

U kunt via bovenstaande contactgegevens ook zelf een tweede advies of second opinion aanvragen in het UZA. Dit is een aanvulling op de eerste diagnose en kan zowel u als uw arts helpen om een goede beslissing te nemen over uw behandeling.

Multidisciplinair overleg

Als uw dossier volledig is en er geen bijkomende onderzoeken nodig zijn, bespreken we in het UZA uw dossier binnen de week op de eerstvolgende wekelijkse multidisciplinaire teamvergadering (‘Multidisciplinair Oncologisch Consult’ of MOC, maandag 17 uur).

Op dit overleg bespreken de betrokken artsen uw mogelijk behandelplan. Uw arts zal altijd met u overleggen over de diverse mogelijkheden en behandelingen.

Er zijn drie scenario’s:

  • De tumor kan chirurgisch verwijderd worden (met eventueel een nabehandeling van chemotherapie). De operatie vindt plaats in het UZA.
  • De tumor is in eerste instantie moeilijk operabel, maar indien hij goed reageert op de voorbehandeling (chemotherapie), kan hij toch nog chirurgisch verwijderd worden. De voorbehandeling kan in overleg met uw lokale ziekenhuis georganiseerd worden.
  • De tumor is uitgezaaid en een operatie is niet zinvol (uitzondering hierop zijn sommige neuro-endocrine tumoren). In dit geval verwijzen we u door naar de oncoloog voor eventuele chemotherapie. Deze behandeling kan in overleg met uw lokale ziekenhuis georganiseerd worden.

Raadpleging

Na het multidisciplinair oncologisch consult (MOC) krijgt u zo snel mogelijk een afspraak tijdens de raadpleging. Uw arts overlegt samen met u het mogelijke behandelplan en legt uit wat u voor, tijdens en na uw behandeling kunt verwachten.

Tijdens de raadpleging kunnen we u ook in contact brengen met onze verpleegkundige trajectbegeleider. Zij begeleiden u doorheen uw volledige traject en zijn de schakel tussen u en uw begeleidende arts. U kunt bij hen terecht voor psychosociale ondersteuning, informatie en een luisterend oor.

Chirurgie

Als de tumor operatief verwijderd kan worden, plannen we de operatie in. Dit binnen de twee weken na de raadpleging, tenzij u eerst een voorbehandeling moet ondergaan. In dat geval plannen we de operatie in nadat de voorbehandeling een gunstig effect op de tumor heeft gehad. De operatie vindt plaats in het UZA en er is geen wachtlijst.

verloop

Voor de ingreep

U wordt 1 à 2 dagen voor de ingreep op de dienst hepatobiliaire en pancreaschirurgie (C1) opgenomen. De zaalarts en/of verpleging bespreekt samen met u de ingreep. Tijdens uw opname maakt u ook kennis met de anesthesist en de kinesist die u na de operatie zal begeleiden. Als u nog bijkomende vragen heeft, kunt u altijd terecht bij uw behandelend chirurg.

De ingreep zelf

De Whipple-operatie of pancreaticoduodenectomie is de meest gebruikelijke ingreep bij pancreaskanker in de pancreaskop. Hierbij worden de alvleesklier- of pancreaskop, samen met de twaalfvingerige darm (duodenum), de galweg en de galblaas en soms ook een deel van de maag operatief weggenomen.

Als de tumor zich op een andere plaats in de pancreas bevindt, bijvoorbeeld in het pancreaslichaam of de pancreasstaart, kunnen we volgende operaties uitvoeren:

  • Bij een pancreasstaartresectie wordt de staart van de pancreas, soms een deel van het pancreaslichaam en vaak ook de milt verwijderd.
  • Bij een totale pancreatectomie wordt de gehele pancreas of alvleesklier verwijderd.

Na de ingreep

Na de ingreep wordt u wakker op de ontwaakzaal, waar uw vitale parameters intensief worden opgevolgd. De dag na de ingreep starten we al met voeding, meestal via een sonde. Het pijnteam monitort uw toestand en kan uw pijn dankzij een pijnpomp goed onder controle houden. Uw behandelend chirurg volgt u tijdens uw verblijf op intensieve zorgen steeds op, ook tijdens het weekend.

Na uw verblijf op intensieve zorgen wordt u overgebracht naar de afdeling hepatobiliaire en pancreasheelkunde (C1), waar u ongeveer twee weken verblijft (tenzij er complicaties optreden). Tijdens uw verblijf in het UZA krijgt u enkele belangrijke richtlijnen voor een aangepaste levensstijl mee. Zo krijgt u van de diëtist aangepast voedingsadvies na uw pancreasoperatie. Samen met uw kinesist start u na de operatie met een gepast revalidatieprogramma.

Naar huis

Afhankelijk van hoe goed u de ingreep heeft doorstaan, kunt u ongeveer twee weken na uw ingreep terug naar huis. Als uw thuissituatie dit niet toelaat (u woont alleen) of u onvoldoende hersteld bent, organiseert onze sociale dienst een verblijf in een revalidatiecentrum.

Na ongeveer zes weken kunt u terug uw dagelijkse activiteiten opnemen.  

Opvolging en nabehandeling

Twee tot drie weken na uw ontslag komt u voor een vervolgafspraak naar het UZA. De arts stelt samen met u een opvolgingstraject op langere termijn op.

Ten vroegste zes weken na de operatie wordt een eventuele vervolgbehandeling (chemotherapie) opgestart. Deze behandeling vindt plaats op de dienst oncologie en kan zowel in het UZA als in uw lokale ziekenhuis doorgaan.

Vragen?

Voor vragen of meer informatie kunt u contact opnemen met het multidisciplinaire team via het nummer 03/821.48.00.

Laatst aangepast: 17 februari 2023
Auteur(s): Team pancreaschirurgie