In het UZA nemen patiënten een steeds grotere en actievere rol op in hun zorgtraject. Met verschillende initiatieven erkennen we hen in hun expertise als ervaringsdeskundigen, sturen ze mee de zorgkwaliteit in het UZA en nemen ze hun gezondheid zelf in eigen handen. 

Patiënten denken, praten en sturen mee

Met online bevragingen en focusgroepen nodigen we patiënten uit om samen met ons na te denken over wat goed gaat en waar het beter kan. 

Traumapatiënten kunnen na hun behandeltraject hun inzichten en feedback op een heel laagdrempelige manier met ons delen tijdens terugblikmomenten (‘coffee-with-the-traumateam'). Dit heeft bijvoorbeeld al geleid tot kleine en grote aanpassingen in het traject: van aanpassing van onze manier van informeren tot zelfs infrastructuuraanpassingen doorheen het ziekenhuis.

Het Moeder- en kindcentrum heeft ook een eigen kinder- en ouderraad. Zo kunnen ouders en kinderen met een chronische aandoening laten horen wat ze willen veranderen in het kinderziekenhuis. Dat heeft al goede ideeën opgeleverd, zoals ziekenhuismaaltijden meer afstemmen op kinderen. 

Patiënten en vertegenwoordigers geven ook actief vorm aan wetenschappelijk onderzoek door hun stem te laten horen in verschillende patiëntenadviesraden, zoals de patiëntencommissie voor oncologische studies. Zo dragen we samen bij tot onderzoek dat er echt toe doet.

Sinds 2018 gebeurt de informatieoverdracht op de verpleegafdeling tussen de verschillende shiften niet langer in een aparte ruimte, maar aan het bed en in interactie met de patiënt (bedside briefing). Zo stelt de verpleegkundige zich automatisch voor aan de patiënt en krijgt de patiënt meteen een overzicht van zijn situatie en van wat er nog gepland staat. De patiënt wordt actief bevraagd of hij alles heeft kunnen begrijpen en nog iets wil vragen of toevoegen. 

Ook de familiekamer op hematologie illustreert hoe patiënten van het UZA een betere plek maken. Eva Sturtewagen werd negen maanden behandeld in het UZA voor acute leukemie, maar overleed in augustus 2019. Eva gaf aan hoe belangrijk bezoek was en opperde het idee om een warme bezoekkamer in te richten.Samen met haar zus Anouk en UZA foundation kon die wens ook effectief in vervulling gaan. 

Health literacy

Een belangrijke prioriteit voor het UZA is het promoten van gezondheidsgeletterdheid. In de eerste plaats bij onze patiënten en hun naasten, en bij uitbreiding de burger en samenleving. Als universitair ziekenhuis zetten we in op health literacy/health information fluency omdat dit bijdraagt aan de mogelijkheden van de patiënt om regie te ervaren en nemen in zijn zorgtraject. Dat wordt steeds belangrijker met onze groeiende ambities rond transmurale zorgpaden en digitalisering binnen de zorgverlening. We willen patiënten de nodige vaardigheden, kennis en ziekte-inzichten aanreiken zodat ze ten volle de verantwoordelijkheid voor zijn behandeling kan opnemen. Betere en toepasbare informatie kan onder meer bijdragen aan stressreductie en een betere patiëntervaring, betere therapietrouw en meer preventiegericht gedrag.

Hoe we health literacy in het UZA onder meer stimuleren?

• Steeds vaker wordt een verpleegkundige of zorgverlener ingeschakeld die patiënten met een specifieke ziekte begeleidt: denk maar aan de diabeteseducatoren, de verpleegkundig trajectbegeleiders op de dienst oncologie, de ventilatiedeskundige voor beademingspatiënten, de verpleegkundigen van de hartfalenkliniek ...
• Via brochures, educatieve video’s, uza.be, maguza.be, sociale media… informeren we patiënten (en de maatschappij) zo maximaal mogelijk en helpen we hen een overwogen keuze te maken. 
• Voor bepaalde behandelingen, bijvoorbeeld dialyse, krijgen patiënten een opleiding om hen op weg te helpen zodat ze thuis zelf aan de slag kunnen. 
• We organiseren regelmatig infosessies, patiëntenuitstappen en andere events waarmee we niet enkel informeren, maar ook het onderlinge lotgenotencontact stimuleren.
• Ook de ziekte leren aanvaarden of er anders mee leren omgaan, maakt vaak deel uit van de educatie. 
• ...

Family Centered Care

In het Moeder- en kindcentrum dragen we familiegerichte zorg hoog in het vaandel. We zetten niet alleen sterk in op educatie, maar betrekken ouders ook direct in de zorg. Ouders mogen bijvoorbeeld zelf hun kindje verschonen, het ondersteunen tijdens een onderzoek of verzorging of, als ze hier langer zijn, sondevoeding toedienen. We laten hen vanaf het begin voelen dat hun aanwezigheid erg belangrijk is voor de ontwikkeling van hun kindje. Ze leren om de signalen van hun baby beter te interpreteren. Ook huid-op-huidcontact en borstvoeding stimuleren we sterk.

We zien dat ouders zo een betere band ontwikkelen met hun kind, waardoor ze hun ouderrol beter opnemen. Dat komt de ontwikkeling van de baby ten goede. Dat geldt ook voor de andere aspecten die we stimuleren – borstvoeding, huid-op-huidcontact en beter inspelen op signalen van het kind.

Lees hier de basisprincipes van Family Centered Care na.

Er wordt ook erg ingezet op de beleving van kinderen tijdens hun bezoek aan het UZA. Zo introduceerden we het kinderpaspoort waarin ze kunnen aangeven wat ze fijn vinden. Bijvoorbeeld wie ze op dat moment het liefst bij zich hebben, wat de zorgverlener kan doen om hen op hun gemak te stellen ... Door kinderen zelf die dingen zelf te laten beslissen, geven we hen de regie voor een stuk in eigen handen, wat de angst vermindert. Het UZA heeft ook een aantal VR-brillen in huis, die kinderen verhalenderwijs voorbereidt op bepaalde onderzoeken. Ze worden ook ingezet als afleiding tijdens een onderzoek, in combinatie met lokale verdoving en als ontspanning. 

Zelfmanagement en regie