Ontwikkelingsdysfasie
Wat is ontwikkelingsdysfasie??
Ontwikkelingsdysfasie is een primaire taalontwikkelingsstoornis:
- er is sprake van een ernstige taalachterstand, waarbij de taalontwikkeling niet enkel vertraagd, maar ook anders verloopt.
- de taalproblemen blijven aanwezig ondanks het volgen van intensieve, aangepaste logopedie.
- de taalproblemen kunnen niet verklaard worden vanuit andere ontwikkelingsproblemen zoals gehoorproblemen, een verstandelijke beperking, een hersenletsel, visusproblemen, motorische problemen, sociale en/of emotionele problemen, onvoldoende en/of onaangepast taalaanbod.
Bij een meertalige opvoeding zijn de problemen in alle talen aanwezig.
Wat is de oorzaak van VOD?
Ontwikkelingsdysfasie heeft geen eenduidige oorzaak.
Vermoedelijk gaat het om een interactie tussen zowel genetische factoren als omgevingsfactoren.
Wat zijn de kenmerken van ontwikkelingsdysfasie?
Kenmerken ontwikkelingsdysfasie
- Het begrijpen en onthouden van zuiver verbale opdrachten is moeilijk.
- Het begrijpen van abstracte begrippen van tijd en ruimte vormt een probleem.
- Je kind heeft een beperkte woordenschat en geraakt niet uit zijn/haar woorden (woordvindingsproblemen).
- Je kind kan zich moeilijk uitdrukken in mooie volzinnen.
- Er worden veel fouten gemaakt tegen de grammaticale regels (bv. vervoegingen).
- Een verhaal vertellen, verloopt moeizaam en weinig gestructureerd.
- Je kind vertelt weinig spontaan.
- Je kind maakt opvallend veel gebruik van niet-verbale communicatie zoals gebaren, wijzen, aanraken, gelaatsuitdrukkingen.
- Je kind is moeilijk verstaanbaar.
Hoe wordt ontwikkelingsdysfasie vastgesteld (diagnose) en behandeld?
Diagnose en behandeling
Diagnose
Om een diagnose te kunnen stellen, worden verschillende onderzoeken gedaan door verschillende specialisten met een ander expertisegebied:
- een uitgebreid taalonderzoek (logopedist)
- een onderzoek naar de verstandelijke mogelijkheden (psycholoog of orthopedagoog)
- een neurologisch onderzoek (kinderneuroloog)
- een gehooronderzoek (neus-keel-oorarts)
Bovendien volgt je kind voor minimum één volledig jaar op regelmatige basis (minimum tweemaal per week) logopedie.
Gaat ontwikkelingsdysfasie gepaard met andere diagnoses?
- spraakontwikkelingsdyspraxie (spraakstoornis)
- leerstoornissen (vooral dyslexie)
- autismespectrumstoornis (ASS)
- AD(H)D
- Developmental Coordination Disorder (DCD)
Behandeling
- Intensieve, aangepaste logopedische therapie
- Communicatieve hulpmiddelen (bv. kaartjes of software)
- Ondersteuning op school vanuit het ondersteuningsnetwerk
- Een taal- en spraakklasje binnen buitengewoon onderwijs type 7
- Diensten voor ondersteuning en adviezen aan huis en op school
Wat kan je doen als ouders?
- Overlaad je kind niet met taal.
- Gebruik korte zinnen met basiswoordenschat.
- Vertraag je spreektempo.
- Bied veel herhaling aan van zowel woorden als zinsstructuren.
- Ondersteun de communicatie met iets concreet zichtbaar (bv. een gebaar, een voorwerp, een foto of een prent)
- Moedig je kind aan om te communiceren en ook zelf gebruik te maken van visuele ondersteuning.
- Geef je kind tijd om te communiceren, laat hem/haar uitspreken.
- Stel niet te veel vragen en verplicht je kind niet om te spreken.
- Vermijd frequent corrigeren.
Wat betekent dit voor later?
De meeste kinderen met ontwikkelingsdysfasie blijven het op een of andere manier moeilijk hebben met de mondelinge taal. Het is dan ook belangrijk om hiermee rekening te houden bij schooloriëntatie en beroepskeuze.
Meer info?
Online
- Vlaamse Vereniging voor Logopedisten (www.vvl.be)
- https://www.cetos.be/
- http://www.dysfasie.net
Boeken
- Zink, I. & Breuls, M.(2012). Ontwikkelingsdysfasie. Een stoornis die meer aandacht dan namen verdient - Garant
- Grauwels & de Nooij (2003). Omgaan met een dysfatisch kind - Garant
Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen
Doornstraat 331, 2610 Wilrijk
Tel. 03 830 73 10 - van 8.30 tot 16.30 uur
cos [at] uza [dot] be
