Wat zijn myomen?

Myomen zijn goedaardige bolvormige gezwellen of knobbels, die uit spier- en steunweefsel van de baarmoeder bestaan. Ze bevinden zich meestal in de baarmoederholte of -spier, maar kunnen uitzonderlijk ook elders in het lichaam voorkomen en bijvoorbeeld naar de buikholte uitpuilen. Andere namen voor een myoom zijn: vleesboom, fibroom, leiomyoom, fibromyoom.

Myomen zijn perfect goedaardige aandoeningen. Ze worden nooit kwaadaardig. Tussen 20 en 40% van de vrouwen boven de 35 jaar heeft een myoom.

Wat zijn de symptomen?

In de meeste gevallen veroorzaken myomen geen klachten. Indien een myoom wel klachten veroorzaakt, gaat het om:

• Bloedingsproblemen
• Soms een drukkend gevoel in de onderbuik of pijn
• Soms een drukkend gevoel op de darm of op de blaas met stoelgangs- en plasproblemen als gevolg
• Verminderde vruchtbaarheid en uitblijven van zwangerschap.

Wat zijn de oorzaken?

Erfelijkheid speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van myomen. Ze komen dan ook vaak binnen één familie voor.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Een inwendig onderzoek kan een myoom doen vermoeden, maar de diagnose kan pas bevestigd worden met een gynaecologische echografie.

Hoe worden myomen behandeld?

Als myomen klachten veroorzaken, is een behandeling aangeraden. De behandeling kan bestaan uit medicatie, heelkunde en embolisatie.

Medicatie

Myomen hebben oestrogeen (vrouwelijk hormoon) nodig om te kunnen groeien. Door met medicatie de oestrogeenproductie te verminderen, zullen de myomen minder groeien en zelfs een beetje kleiner worden:

• Anticonceptiepil
• Progestageen of zogenaamde minipil
• Medicijnen die op de oestrogeenreceptor werken. Deze mogen slechts gedurende een kortere periode van drie tot zes maanden worden ingenomen
• Medicijnen die de productie van vrouwelijke hormonen door de eierstokken onderdrukken (injecties, neusspray of inplanting). Ook deze medicijnen mogen slechts gedurende drie tot zes maanden gebruikt worden.

Embolisatie

Bij embolisatie zoekt de arts de bloedvaten op die het myoom voeden (via een katheter in de liesslagader), om ze vervolgens dicht te maken met kleine partikels. Door de bloedvaten af te sluiten, zullen de myomen krimpen terwijl de baarmoeder zelf intact blijft. De ingreep gebeurt onder lokale verdoving. Het vertragen van de bloedtoevoer naar de baarmoeder kan voor een krampende pijn zorgen, vergelijkbaar met een ernstige menstruatiekramp. Deze klachten kunnen gedurende 24 uur aanhouden, maar zijn het hevigst direct na de procedure. Om deze pijnklachten voor te zijn is een optimale pijnstilling essentieel. 

Het grote voordeel aan de techniek is dat er geen enkele echte operatie aan te pas komt. Het UZA beschikt over een zeer ervaren team van interventie-radiologen om deze behandeling uit te voeren.

Heelkunde

Binnen de heelkunde zijn er veel verschillende benaderingen om een myoom te opereren:

• Hysteroscopie (myomectomie)

Tijdens een hysteroscopische myomectomie brengt de arts via de vagina een kijkbuisje aan in de baarmoederholte. Zo kan de arts de baarmoederholte goed bekijken en met een fijn elektrisch mesje de zichtbare myomen verwijderen. Bij hevige bloedingen kan op deze wijze eventueel ook het volledige baarmoederslijmvlies verwijderd worden. In het UZA gebruiken we hiervoor de zogenaamde Novasure-techniek, waarbij de arts met een zeer verfijnd elektromagnetisch apparaatje zeer gecontroleerd de binnenwand van de baarmoeder zal verschroeien.

• Laparoscopie (myomectomie)

Tijdens een laparoscopische myomectomie brengt de arts via de navel een kijkbuisje aan en verwijdert de zichtbare vleesbomen in de buikholte. Afhankelijk van de plaats en de grootte van het myoom gebruiken we hiervoor een gewone laparascopie of robotchirurgie (Da Vinci). Met speciale apparatuur kunnen op minimaal invasieve wijze het myoom in stukjes verwijderd worden. In het UZA hebben we zeer ruime ervaring met deze technieken.

• Hysterectomie

In uitzonderlijke gevallen zullen we bij de behandeling van myomen een hysterectomie uitvoeren. Hierbij wordt de baarmoeder volledig verwijderd.

• MyoSure

In het UZA kunnen we bij myomen ook een hele speciale behandeling toepassen, namelijk de MyoSure-behandeling. Hierbij brengt de gynaecoloog een kleine kijkbuis, de zogenaamde hysteroscoop, via de vagina in de baarmoeder. Eerst wordt de baarmoeder bekeken en vervolgens wordt er via de kijkbuis een extern instrumentje (MyoSure) in de baarmoeder gebracht. De MyoSure zal op een zeer fijne manier de vleesboom in stukjes snijden en direct opzuigen zodat alle weefsel verwijderd wordt.

Deze behandeling kan zowel onder plaatselijke als onder volledige verdoving worden uitgevoerd. Veelal doen we de ingreep in een dagopname zodat u na enkele uren al weer thuis bent. De ingreep duurt gemiddeld tien minuten. Na de ingreep kunt u last hebben van een licht menstruatiegevoel, soms wat krampen en wat misselijkheid.

De MyoSure-behandeling is vooral geschikt voor vrouwen die last hebben van hevig menstrueel verlies of poliepen hebben. Voorwaarde is dat u niet zwanger bent, geen last hebt van bekkeninfecties of andere afwijkingen aan de baarmoederhals die de procedure bemoeilijken.