Juveniele idiopathische artritis (JIA) is een chronische ziekte, die gekenmerkt wordt door een aanhoudende gewrichtsontsteking (artritis).
JIA is een relatief zeldzame aandoening die 1-2 op de 1.000 kinderen treft.
Er zijn verschillende vormen van JIA. Ze worden vooral onderscheiden door:
De diagnose van de verschillende vormen wordt gesteld door de symptomen gedurende de eerste 6 maanden van de ziekte te observeren. Om die reden worden ze vaak beginvormen genoemd.
Ons immuunsysteem beschermt ons tegen infecties, die veroorzaakt worden door verschillende microben (zoals virussen of bacteriën). Het is in staat om te onderscheiden wat vreemd en mogelijk gevaarlijk is (en dus vernietigd moet worden) en wat lichaamseigen en dus onschuldig is.
Bij chronische artritis kan het immuunsusteem geen onderscheid maken tussen ’vreemd’ en ’eigen’, waardoor het lichaamseigen componenten (bijvoorbeeld het gewrichtsvlies) aanvalt met ontstekingen als gevolg. Om deze reden worden ziekten zoals JIA ook wel auto-immuun genoemd, waarmee bedoeld wordt dat het immuunsysteem tegen het eigen lichaam reageert.
Het precieze mechanisme dat JIA veroorzaakt is, net als bij vele andere chronische ontstekingsziekten, niet bekend.
JIA is geen erfelijke aandoening; ze kan niet direct van ouder op kind overgedragen worden. Er zijn echter wel een aantal erfelijke factoren (die grotendeels nog onbekend zijn) die ervoor zorgen dat bepaalde personen aanleg kunnen hebben om de aandoening te ontwikkelen.
In de wetenschappelijke wereld wordt aangenomen dat de ziekte multi-factorieel is. Dat wil zeggen: het gevolg van een combinatie van genetische aanleg en blootstelling aan omgevingsfactoren (waarschijnlijk infecties). Maar zelfs wanneer er sprake is van genetische aanleg komt het maar zeer zelden voor dat binnen een gezin twee kinderen de ziekte hebben.
De diagnose van JIA is gebaseerd op:
Het gaat om JIA als:
De behandeling is heel complex en vraagt om samenwerking van verschillende specialisten (kinderreumatoloog, orthopedisch chirurg, fysiotherapeut, ergotherapeut, oogarts).
Het doel van de behandeling is om een normaal leven mogelijk te maken en om schade aan gewrichten en organen te voorkomen. De behandeling bestaat voornamelijk uit medicijnen die de systemische en/of gewrichtsontsteking remmen en revalidatie om de gewrichtsfunctie te behouden en vergroeiing te voorkomen.
Sommige kinderen kunnen echter resistent zijn voor de behandeling, wat inhoudt dat de ziekte nog steeds actief is en dat ondanks de behandeling het gewricht nog steeds ontstoken is.
Er zijn enkele richtlijnen voor het bepalen van de behandeling, al moet de behandeling altijd specifiek op ieder kind worden afgesteld. Betrokkenheid van de ouders bij de besluitvorming over de therapie is zeer belangrijk.
Er moet ook goed gelet worden op de psychologische impact van de ziekte op het kind en het gezin. Een chronische ziekte zoals JIA is een zware uitdaging voor het hele gezin en hoe ernstiger de ziekte is, hoe moeilijker het is om er goed mee om te kunnen gaan. Een positieve instelling van de ouders, die het kind helpen en stimuleren om ondanks de ziekte zo zelfstandig mogelijk te zijn, is van grote waarde en helpt het kind obstakels gerelateerd aan de ziekte te overwinnen, met succes om te gaan met zijn leeftijdgenootjes en een onafhankelijke, evenwichtige persoonlijkheid te ontwikkelen. Je kan steeds bij het kinderreumateam terecht voor psychologische hulp. Familieorganisaties of patiëntenverenigingen kunnen je als gezin ook helpen om met de ziekte om te gaan.