Blozen is een gevoel van warmte en het plots rood worden van de nek, de bovenkant van de borstkas of het aangezicht. Het is een onvrijwillige respons van het sympathische zenuwstelsel waarbij de kleine bloedvaten in de huid (meer) open zetten en de huiddoorbloeding sterk toeneemt. Daardoor kleurt de huid rood en gaat iemand blozen.

Hoe snel en hard iemand bloost, verschilt van persoon tot persoon. Hoe lichter en dunner de huid, hoe beter je het blozen kan zien.

Hoewel iedereen wel eens bloost, ervaren sommigen (overmatig) blozen als een probleem. Blozen wordt dan ook meer gezien als een sociaal hinderlijke aandoening en niet echt als een medische. Toch is het belangrijk dat medische zaken eerst uitgesloten worden.

Wat zijn de oorzaken?

Emotionele, schaamtevolle of spannende situaties

Blozen is een normale reactie op angst, stress, schaamte of een andere extreme emotionele situatie. De bloedvaatjes in de huid gaan zich in dergelijke situaties verwijden en de huiddoorbloeding neemt toe. Daardoor kleurt de huid rood en gaat iemand blozen.

Medische oorzaken

Blozen kan ook een medische oorzaak hebben:

• de menopauze
• carcinoïd syndroom (veroorzaakt door een neuro-endocriene tumor)
• hyperthyroïdie
• pyelonefritis (nierbekkenontsteking)
• clusterhoofdpijn
• roodvonk
• gele koorts
• autonome hyperreflexie
• huidontstekingen en inflammatoire aandoeningen
• een te grote inname aan niacine (vitamine B3)

Medicatie

Ook bepaalde medicatie kan een bloosreactie uitlokken:

• vasodilatatoren
• corticoïden
• chemotherapie
• morphine
• cholinergica
• cyclosporine
• rifampicine
• sildenafil

Andere oorzaken

Andere externe factoren die aanleiding kunnen geven tot blozen zijn:

• alcohol (vooral rode wijn)
• gekruid eten met pepers
• hoge temperaturen
• koorts
• koud weer
• zonnebrand
• allergieën

Hoe kan blozen behandeld worden?

Bovenstaande oorzaken laten deels zien wat u zelf kan doen om blozen te verminderen, maar ook dat het nodig is om dit steeds medisch te laten nakijken.

Uw arts zal tijdens een eerste raadpleging vragen naar uw medicatie, voeding en andere uitlokkende factoren. Hij/zij zal een klinisch medisch onderzoek uitvoeren, eventueel aangevuld met een bloedafname en indien nodig gericht onderzoek door een andere specialiteit. Als emotionele zaken meespelen, kan uw arts u ook verwijzen naar een psycholoog voor psychotherapie.

Pas nadat alle medische zaken zijn uitgesloten, u uw levensstijl (tevergeefs) heeft aangepast of de psychotherapie onvoldoende effect heeft, kan ook een operatie (thoracale sympatectomie) worden uitgevoerd. Dat is uiteraard altijd de laatste stap.

• Wat kan ik zelf doen om blozen te verminderen?
• Hoe verloopt een thoracale sympatectomie?

Wat kan ik zelf doen?

Om blozen te verminderen, kunt u alvast een aantal zaken zelf doen:

1. Verminder de hoeveelheid alcohol die u drinkt. Sommige mensen zijn meer gevoelig voor rood en warm worden na het drinken van alcohol. Bij deze mensen is het enzym dat alcohol afbreekt inactief.
2. Beperk het gebruik of eten van gekruid voedsel, in het bijzonder als het om pepers gaat (genus capsicum).
3. Vermijd blootstelling aan hoge temperaturen en te veel helder zonlicht.
4. Beperk de inname van niacin of vitamine B3 (dagelijkse nood is 14-16mg). Boven 50mg per dag kan blozen veroorzaken.
5. Probeer extreme emoties zoals angst onder controle te krijgen, desnoods via begeleiding. Relaxatietechnieken en cognitieve training zijn hierbij zeer dankbaar. Ook hypnose kan werken om emotionele factoren onder controle te krijgen.

Hoe verloopt een thoracale sympatectomie?

De chirurgische behandeling voor facial blushing is de endoscopische thoracale sympatectomie. Dat is een kijkoperatie in de borstkas onder algemene verdoving (VATS = video-assisted thoracoscopic surgery) die ook wordt toegepast bij overmatig zweten.

Met behulp van een camera tussen de ribben onderbreekt de chirurg de nervus sympathicus (zenuw die instaat voor de zweetregulatie op een specifieke plaats en bloosreacties uitlokt). Daardoor verwijden de bloedvaatjes in het gezicht niet meer en zal u niet meer blozen.

Om te voorkomen dat u op andere plaatsen zal zweten (compensatoir zweten) onderbreekt de chirurg alleen de afvoerende takken van de sympaticusketen (selectieve sympatectomie). 

De ingreep gebeurt met behulp van de Da Vinci robot (de VATS is dan een RATS = robotic-assisted thoracoscopic surgery). Omdat het een kijkoperatie is, zijn de littekens kleiner en beperkt tot 3 plaatsen ter hoogte van de oksels (bij minithoracoscopie) of de thoraxwand (bij robottechniek). 

Verloop van de ingreep

Voor de ingreep vinden enkele onderzoeken plaats: een nazicht bij de anesthesist, een algemene vragenlijst om te kijken of u in aanmerking komt, en een bloedafname.

De meeste patiënten die chirurgisch behandeld worden: 

• hebben al symptomen voor de leeftijd van 16 jaar
• zijn jong op het moment van de ingreep (jonger dan 30 jaar)
• kunnen ook klachten hebben van overmatig zweten (hyperhidrosis) in het aangezicht (faciaal), oksels (axillair) en palmair (handen).

U wordt opgenomen in het ziekenhuis op de dag van de ingreep of de avond voordien. Vanaf middernacht mag u niet meer eten of drinken en krijgt u een slaaptablet. 

De ingreep zelf duurt ongeveer 30 minuten. Nadien gaat u via de ontwaakkamer naar de verpleegafdeling. Doorgaans mag u de volgende ochtend of de dag nadien naar huis.

Risico's en resultaten

De behandeling kent een goed resultaat bij de meeste patiënten, maar er bestaat altijd een kleine kans op compensatoir zweten (op andere plaatsen zweten) of het syndroom van Horner. Dit wordt verklaard door de hoogte waar de sympaticusketen wordt onderbroken (bovenzijde rib 2 en/of rib 3).

Controles

Controles zijn voorzien na 1 maand, na 6 maanden, na 1 jaar en dan jaarlijks voor ten minste 5 jaar indien mogelijk.