Wat is de bijnier?

De bijnier is een orgaan dat bovenop de nier ligt, zowel links als rechts achter in de rug.

De bijnier bestaat uit verschillende zones:

• het bijniermerg in het midden
• de bijniercortex aan de buitenzijde

De verschillende zones produceren verschillende hormonen zoals:

• stresshormonen zoals adrenaline en aanverwanten
• cortisol
• hormonen die de zoutniveaus in het bloed regelen en een invloed hebben op de nieren

Wanneer is een bijnieringreep nodig?

Bij vergrote bijnieren, bij een goedaardig gezwel of bij bijnierkanker is het soms nodig de bijnier(en) weg te nemen.

• Bij vergrote bijnieren (bv. Syndroom van Cushing)

De bijnieren kunnen aan beide kanten diffuus vergroten. De reden daarvoor wordt door de endocrinoloog nagegaan tijdens de oppuntstelling (link naar metabole ziekten). Soms is het nodig om beide bijnieren weg te nemen. Na de ingreep wordt de hormoonproductie vervangen door medicatie in tabletvorm.

• Bij een goedaardige zwelling

Er kan in de bijnier een goedaardig gezwel ontstaan. Als dit gezwel bijvoorbeeld stresshormonen of cortisol produceert, veroorzaakt dit een reeks lichamelijke klachten. Dit kan een reden zijn om de bijnier weg te nemen. Gezwellen die na verloop van tijd groter dan 6 cm worden, houden ook een risico in om te ontaarden. Een operatie wordt dan aanbevolen. De ingreep gebeurt meestal via een kijkoperatie. Indien een gezwel stresshormonen produceert, spreekt men over een feochromocytoom. Om deze gezwellen dmv een kijkoperatie weg te kunnen nemen dient een hele voorbereiding met medicatie die de effecten van deze stresshormonen tegen gaat. Meestal zijn dit bloeddrukverlagende middelen en medicatie die de hartslag vertragen. Indien deze medicatie niet enige dagen voor de ingreep wordt ingenomen, kunnen er zich tijdens de ingreep levensbedreigende bloeddrukschommelingen voor doen.

• Bij bijnierkanker

Bij bijnierkanker vormt er zich in de bijnier een kwaadaardig gezwel. Ook dit is een reden tot operatieve verwijdering. Omdat de gezwellen vaak groot zijn, gebeurt de ingreep meestal via een grotere insnede in de buik. Vaak wordt ook de nier aan dezelfde kant verwijderd omdat er rond de nierbloedvaten in de lymfeklieren uitzaaiingen kunnen ontstaan. 

Hoe verloopt een laparoscopische bijnierresectie?

Een laparoscopische bijnierresectie is een kijkoperatie waarbij de bijnier verwijderd wordt.

• U ligt tijdens de ingreep op de zij.
• Via 3 à 4 kleine kijkopeningen onder de ribboog komt de bijnier in zicht.
• De bloedvaatjes die bloed naar de aangetaste bijnier brengen en afvoeren worden dichtgelast of dichtgeniet. Zo kan de bijnier verwijderd worden.
• Bij een groter gezwel moet een van de insnedes wat vergroot worden om de bijnier naar buiten te kunnen brengen.

Wat gebeurt er na de ingreep?

• Mogelijk moet u na de ingreep tijdelijk of blijvend een vervanghormoon in tabletvorm innemen.

Wat zijn de risico's van een bijnieringreep?

• Omdat de bijnier langs de grote buikbloedvaten ligt, kan er tijdens de ingreep een bloeding ontstaan. Als deze bloeding niet door een kijkoperatie kan verzorgd worden, wordt er soms overgeschakeld naar een grotere buikinsnede
• Bij de operatie voor een feochromocytoom (zie hoger) kunnen er zich levensbedreigende bloeddrukschommelingen voordoen indien de medicamenteuse voorbereiding niet optimaal verliep.