Wat zijn coronavirussen?

Coronavirussen (CoV) vormen een grote familie van virussen die infecties veroorzaken gaande van een gewone verkoudheid tot ernstige aandoeningen, zoals het Middle East Respiratory Syndrome (MERS-CoV) en het Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS-CoV).

Sommige coronavirussen zijn zoönotisch, wat betekent dat ze kunnen worden overdragen worden tussen dieren en mensen. Tot nu toe is aangetoond dat zeven coronavirussen ook bij mensen een infectie kunnen veroorzaken.

Wat is het nieuwe coronavirus (COVID-19)?

Eind december 2019 hebben de Chinese gezondheidsautoriteiten een epidemie met een nieuw type coronavirus geïdentificeerd, namelijk SARS-CoV-2. Covid-19 is de naam van de ziekte die door het nieuwe coronavirus wordt veroorzaakt.

De uitbraak is begonnen in de Chinese stad Wuhan en ondertussen zijn ook in andere gebieden van China en de rest van de wereld patiënten opgedoken. 

Voor een actueel overzicht van de verspreiding van COVID-19 kunt u terecht op de website van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). 

Hoe verspreidt COVID-19 zich?

Een significant deel van de eerste besmette patiënten had een grote voedselmarkt in Wuhan bezocht (Wuhan South China Seafood City market). Dat wijst erop dat het virus van een dierlijke bron afkomstig is die daar verkocht werd. Het virus is ook van mens-op-mens overdraagbaar en heeft zich ondertussen ook verspreid in andere landen.

Via druppeltjes

Het coronavirus verspreidt zich van mens op mens via kleine druppeltjes die bij hoesten en niezen vrijkomen. Via die druppeltjes komt het virus terecht in de lucht, op voorwerpen en oppervlakken. Wie die druppeltjes inademt of via de handen in de mond, neus of ogen binnenkrijgt, kan besmet raken met het virus. Er is geen bewijs dat de besmetting via de huid gebeurt. Het risico op besmetting verkleint door meer dan een meter afstand te houden van zieke personen, het gezicht zo weinig mogelijk aan te raken en aandacht te hebben voor een goede handhygiëne.

Lees meer over de verspreiding van COVID-19 op de website van de overheid.

Incubatietijd

Tot nu toe bleek de tijd tussen de besmetting en de eerste symptomen (incubatietijd) 2 tot 14 dagen. Nieuwe data wijzen echter op een kortere gemiddelde incubatietijd van 5-7 dagen. Tijdens deze incubatietijd is het virus vermoedelijk al overdraagbaar.

Meer onderzoek is nodig en momenteel lopende om goed te begrijpen hoe en wanneer de belangrijkste overdracht van het virus gebeurt.

Wat zijn de symptomen?

De symptomen variëren van milde tot ernstige luchtwegaandoeningen met koorts, hoesten en ademhalingsmoeilijkheden.

Wie zijn de risicogroepen?

Bepaalde bevolkingsgroepen worden beschouwd als 'risicogroepen'; zij zijn meer kwetsbaar voor het ontwikkelen van ernstige symptomen. Het gaat hier voornamelijk over personen ouder dan 65 jaar en personen die lijden aan ernstige chronische ziektes (diabetes, hart-, long- of nieraandoeningen) en personen van wie het immuunsysteem verzwakt is. Lees hier de specifieke adviezen voor bepaalde risicogroepen. 

De kans dat een gezonde twintiger, dertiger of veertiger het coronavirus oploopt is even groot als de kans dat iemand anders het virus krijgt. Ziekenhuisopnames en andere complicaties die te maken hebben met het coronavirus komen binnen deze leeftijdsgroep weinig voor.

Er zijn geen wetenschappelijke aanwijzingen dat zwangere vrouwen meer risico lopen om ziek te worden door het coronavirus. Geruststellend is dat er onder de erg zieke patiënten weinig zwangere vrouwen zijn. Ook zijn er in de leeftijdscategorieën waarin mensen zwanger worden heel weinig ernstige besmettingen.

Baby’s en kinderen kunnen ook besmet geraken met het coronavirus, maar ze lopen weinig risico om erg ziek te worden. Ze kunnen wel makkelijk het virus doorgeven, zelfs als ze nog geen symptomen vertonen. De overheid beveelt dus aan om contact te vermijden tussen kinderen en de risicogrepen, zoals hun grootouders.

Wat moet ik doen als ik ziek ben?

Hebt u koorts (+38°) en/of luchtwegklachten (zoals hoesten, keelpijn en ademhalingsmoeilijkheden)?

• Blijf thuis
• Bel uw huisarts en vermeld uw symptomen. Ga niet naar de wachtzaal of naar spoed. De huisarts bepaalt via telefonisch consult of u thuis kan uitzieken of naar het ziekenhuis moet.

Wie wordt nog gescreend? 

Hoe gaat de screening (in het UZA) in zijn werk?

In het UZA kunt u enkel op afspraak gescreend worden. Uw huisarts kan deze afspraak voor u maken of geeft u het correcte telefoonnummer door zodat u zelf contact met ons kan opnemen.

Op het moment van uw afspraak vragen we u in uw wagen te wachten tot u door onze zorgverleners opgebeld wordt. Daarna kunt u rechtstreeks naar het 'aanmeldpunt coronavirus' komen (volg hiervoor de signalisatie). In de corona-eenheid worden een keeluitstrijkje en nasofaryngeale wissers genomen en naar het labo gestuurd. In afwachting van de resultaten verblijft u in thuisisolatie. Zodra de resultaten beschikbaar zijn, belt de arts u op om ze te bespreken. 

• Bij een negatief resultaat blijft u thuis en volgt u deze adviezen tot uw klachten volledig verdwenen zijn. U krijgt een ziekteattest van 7 dagen voor uw werkgever. Blijf hierna waakzaam voor eventuele symptomen zoals koorts, hoesten of kortademigheid en contacteer bij twijfel uw huisarts.
• Bij een positief resultaat blijft u thuis en volgt u deze adviezen gedurende 14 dagen. De FOD neemt contact met u op voor verder advies.

Kan een infectie met COVID-19 behandeld worden?

Voorlopig is er geen antivirale of andere effectieve behandeling voor COVID-19 beschikbaar. Wel lopen er in China en elders medicijnenonderzoeken met verschillende antivirale middelen.

Volgens de huidige data ligt het sterftecijfer rond 2-3 %. Al is het waarschijnlijk dat dit cijfer in realiteit minder dan 1 % bedraagt: een groot deel van de besmette patiënten (85%) vertoont namelijk geen ernstige ziekteverschijnselen en wordt niet in het ziekenhuis opgenomen. Zij zijn dus ook niet in de berekeningen opgenomen.

Dat betekent dus dat een groot deel van de patiënten het coronavirus op eigen immuniteit doorstaan. De meeste patiënten die aan het virus gestorven zijn, zijn 60-plussers die een andere onderliggende aandoening hebben, zoals diabetes, een hartaandoening, hoge bloeddruk…

Wat doet België om COVID-19 te bestrijden?

Net zoals op verschillende plaatsen in Europa zijn ook in België patiënten opgedoken. Dit was verwacht en zo goed als onvermijdelijk. Om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt, heeft de overheid een reeks bijkomende maatregelen aangekondigd. U leest ze hier.

Hoe is het UZA voorbereid op patiënten met COVID-19?

Het UZA is één van de twee referentieziekenhuizen in België voor de opname van patiënten met COVID-19 (coronavirus) en volgt een duidelijke strategie in lijn met het plan van de overheid. Het UZA heeft de nodige ervaring en expertise in dergelijke infectieziekten. Onze medewerkers zijn vertrouwd met de standaardprocedures en kregen extra opleiding en training om specifieke procedures voor COVID-19 aan te leren. Ook voor andere coronavirussen, zoals het MERS-CoV, heeft het UZA zich op gelijkaardige manier voorbereid. We nemen ook extra maatregelen om maximaal onze patiënten, medewerkers en bezoekers te beschermen.   

Wat kan ik zelf doen om besmetting met het coronavirus te voorkomen?

Iedereen kan bijdragen aan de strijd tegen het coronavirus door volgende hygiënemaatregelen toe te passen:

• Blijf thuis als u ziek bent.
• Zeer belangrijk: was regelmatig uw handen met water en zeep.
• Nies en hoest in een papieren zakdoekje. Gebruik elke keer een nieuw papieren zakdoekje en gooi het weg in een afsluitbare vuilnisbak.
• Geen zakdoekje? Hoest of nies in uw elleboogholte. Het is veiliger om voldoende afstand te bewaren in uw sociale interacties om de verspreiding van het virus te vertragen.
• Vermijd om handen te geven of te kussen als u iemand begroet.
• Wees aandachtig voor risicogroepen: personen ouder dan 65 jaar, diabetici, personen met hart-, long- of nieraandoeningen en personen met een verzwakt immuunsysteem.
• Kinderen worden niet ernstig ziek van het coronavirus, maar kunnen het wel makkelijk verspreiden. Contact tussen kinderen en ouderen is dus af te raden.
• Vermijd contact met mensen die zichtbaar ziek zijn of hou voldoende afstand.

Voor welke landen is er aangepast reisadvies?

Op de website van de Fererale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken vindt u steeds het laatste reisadvies. Bekijk ook de informatie voor reizigers op de website van het Instituut voor Tropische Geneeskunde.