Voor alle soorten kanker is het aanbod aan behandel­mogelijk­heden de voorbije jaren enorm gegroeid. ‘Ook bij hematologische kankers krijgen we steeds meer mogelijkheden. Vroeger mikte medicatie in studieverband vaak op uitbehandelde patiënten. Nu krijgen patiënten ook in een veel vroegere fase van hun ziekte al toegang tot medicatie van de toekomst’, zegt prof. dr. Sébastien Anguille, diensthoofd hematologie.

Tumoren blijven naast hart- en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak in België. Toch namen de overlevingskansen bij kanker de voorbije jaren licht toe, doordat de behandelmogelijkheden vandaag breder dan ooit zijn. ‘We zien veelbelovende vormen van immuuntherapie, waarbij het afweersysteem wordt ingeschakeld om kankercellen te herkennen en te vernietigen. Daarnaast zijn er meer en meer gerichte medicijnen, die werken op specifieke eigenschappen van kankercellen om die te doden of af te remmen’, legt prof. dr. ­Sébastien Anguille uit.

Expertise en omkadering

De dienst hematologie voert elk jaar een tiental vroegtijdige (zogenaamde fase 1- of fase 2-) studies uit waarbij patiënten met diagnoses zoals leukemie of lymfeklierkanker toegang krijgen tot de allereerste behandelingen met nieuwe geneesmiddelen. ‘Tot hiertoe organiseerden we die studies op onze afdeling zelf, tussen de vaste raadplegingen’, zegt Sébastien Anguille. ‘Maar dat is niet evident. Een klinische studie vereist veel meer voorbereiding en opvolging dan een patiënt die een gekende chemo krijgt. Je moet eerst medewerkers opleiden om de nieuwe medicatie toe te dienen, op vaste tijdstippen bloed prikken en analyseren volgens de internationale studievoorschriften, enzovoort.’

Het nieuwe University Center for Clinical Research Antwerp  creëert betere omstandigheden om dergelijke studies op te zetten en uit te voeren. ‘De handig ingerichte patiëntenruimtes en de betere omkadering voor onderzoeksteams zorgen ervoor dat we in het UZA meer studies zullen kunnen aantrekken en dat meer patiënten toegang kunnen krijgen tot medicatie van de toekomst’, zegt Sébastien Anguille. ‘Door expertise samen te brengen, creëer je kennisuitwisseling. Ook organisatorisch wordt het makkelijker omdat bijvoorbeeld studieverpleegkundigen voor elkaar kunnen inspringen.’

Nieuwe CAR-T-celtherapie 

In de strijd tegen hematologische kankers is een van de meest veelbelovende nieuwe technieken de CAR-T-celtherapie. Sébastien Anguille: ‘Die bewapent het immuunsysteem om kankercellen zelf op te ruimen. Sinds kort kunnen we de therapie overigens in onze eigen celproductiefaciliteit maken  (zie QR-code.). Onder meer voor acute lymfatische leukemie en bepaalde vormen van lymfeklierkanker wordt een CAR-T-behandeling al terugbetaald, maar we onderzoeken ook toepassingen voor andere patiënten in verschillende stadia van hun ziekte. Dat zie je bij veel fase 1-onderzoeken: de focus ligt niet langer op uitbehandelde patiënten. We krijgen meer en meer mogelijkheden om patiënten ook in een veel vroegere fase te helpen.’ 

Ontdek ook de videoreportage ‘UZA eerste Belgische ziekenhuis met lokaal gemaakte CAR-T-therapie’