Neveneffecten van obesitas zijn omkeerbaar bij kinderen

Neveneffecten van obesitas zijn omkeerbaar bij kinderen

Datum: 
04/01/2022

Kinderen met obesitas ontwikkelen vaker obstructief slaapapneu (OSA) en hart- en vaatziekten. Die beide aandoeningen tasten het endotheel aan, de binnenbekleding van bloedvaten. Een verminderde endotheelwerking kan leiden tot aderverkalking en hart –en vaatproblemen zoals hypertensie. Onderzoek van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) en Universiteit Antwerpen (UAntwerpen) toont aan dat de verstoorde endotheelwerking bij kinderen met obesitas herstelt na gewichtsverlies. Het effect is minder groot wanneer het kind OSA heeft. Screening en opvolging van kinderen met OSA kan cardiovasculaire complicaties vermijden.  

Volgens recente cijfers van Sciensano (2018) lijdt één op de vijf (19,0%) Belgische jongeren van 2 t.e.m. 17 jaar aan overgewicht en 5,8% aan obesitas. Het probleem is het grootst bij jonge kinderen tussen 2 en 4 jaar oud. Daarvan heeft bijna 1 op 4 overgewicht (resp. 24,4%) en 11,7% obesitas.

Wetenschap toonde aan dat kinderen met obesitas naast een verhoogd risico op hart- en vaatziekten op volwassen leeftijd, ook meer kans hebben op obstructief slaapapneu. Bij deze laatste stopt of verzwakt de ademhaling even tijdens het slapen. Ongeveer 50% van de kinderen met obesitas heeft OSA. Algemeen genomen komt OSA bij slechts 2 à 3% van de kinderen voor.

Onderzoek bewees ook dat obesitas en OSA de binnenste bekledingslaag van bloedvaten, het endotheel, aantasten. Een verminderde werking van het endotheel kan aderverkalking veroorzaken. En dat is niet zonder risico. De kansen op vaatlijden, een hartinfarct of hypertensie op latere leeftijd nemen dan toe.  

Omkeerbaar effect, maar minder sterk met OSA

Een team van UZA en UAntwerpen ging daarom in een recente studie na wat het effect van gewichtsverlies op de verminderde endotheelfunctie is bij kinderen met obesitas. In totaal namen 130 kinderen met obesitas tussen 8 en 18 jaar deel. Van deze groep hadden 87 kinderen een obstructief slaapapneu.

De resultaten van de studie geven aan de endotheelfunctie herstelt nadat kinderen gewicht verloren. “Een belangrijke bevinding”, zegt prof. dr. Stijn Verhulst, diensthoofd pediatrie en studiecoördinator. “We zien dat de neveneffecten van overgewicht omkeerbaar zijn. Een vroege diagnose en adequate behandeling van obesitas bij kinderen biedt dus niet alleen belangrijke gezondheidsvoordelen op korte termijn, maar zonder twijfel ook op lange termijn.”

Toch is er een kanttekening. Prof. dr. Stijn Verhulst:“Het effect van het gewichtsverlies was minder groot bij kinderen met obesitas die een obstructief slaapapneu hadden. Dat toont aan dat OSA negatieve gevolgen, vandaag en in de toekomst, kan hebben op het cardiovasculaire systeem bij kinderen met overgewicht. Tijdens verdere studies moeten we nu de juiste mechanismen identificeren en kijken welke aanvullende behandelingen het hart- en vaatsysteem van deze kinderen kunnen beschermen.”

Over OSA: hoe herkennen en wat te doen?

Wanneer je kind snurkt of adempauzes doormaakt tijdens het slapen, kan dat wijzen op slaapapneu. Ook kunnen onrustig slapen, ’s nachts wakker worden, zweten tijdens de slaap, moeilijk ademen en soms ook bedplassen, indicaties zijn van OSA bij kinderen. Overdag kunnen kinderen er vermoeid uit zien, zijn ze druk en hyperactief, of kunnen ze zich moeilijker concentreren en presteren ze slechter op school.

Bij milde gevallen kan OSA behandeld worden met aangepaste medicatie. Soms is een ingreep of orthodontie nodig. Uitzonderlijk en vooral bij kinderen met een onderliggende problematiek is een behandeling met CPAP aangewezen. Bij kinderen met overgewicht is gewichtsreductie ook een essentieel onderdeel van de behandeling.    

Het UZA is een internationaal referentiecentrum voor de diagnose en behandeling voor kinderen met slaapapneu. Arts-specialisten stelden de internationale richtlijnen op rond kinderen met OSA mee op. De behandeling in het Slaapcentrum voor Kinderen is multidisciplinair.

Blijf op de hoogte van nieuws in het UZA via Twitter @uzanieuws en Facebook