Een half jaar nadat een beroerte haar verlamd had, heeft Karoline Kamosi (bekend als Leki) revalidatieziekenhuis Revarte in Edegem verlaten. Toch wacht de nog altijd maar 44 jaar jonge Antwerpse zangeres nog een lang herstel met veel thuisverpleging en consultaties. “Beroertes bij jonge mensen komen vaker voor dan men denkt”, waarschuwt Laetitia Yperzeele, beroerte-experte van het UZA.

Antwerpen/Edegem

Greg Van Roosbroeck

Leki, die ook presentatrice was op muziekzenders als TMF en JIM , doet haar verhaal op Instagram, geruggensteund door een opgewekte foto met het revalidatiecentrum achter zich. “Ik kan weer staan, lopen en veel meer. Maar de lange weg is nog niet voorbij. Ik moet hier nog drie keer per week terugkomen en volg ook thuistherapie.” Ze werpt ook een bloemetje naar wie haar gesteund heeft. “Ik ben mijn geweldige moeder, beste vriend Marc, vrienden en familie dankbaar. Ik ben blij dat ik leef en vier elk moment.”

Terug naar een half jaar geleden, toen Leki werkte aan de promotie van haar nieuwe single The River en ze zich vijf dagen lang slecht voelde. Ze werkte naarstig door tot ze opeens op de vloer van haar woonkamer werd gevonden. Eens in het ziekenhuis bleek dat ze een herseninfarct gehad had. Twee weken lang lag ze op de dienst intensieve zorgen. Toen ze wakker werd, was ze grotendeels verlamd en doof. Ook verwardheid, spraakstoornissen en neurologische schade waren haar deel. 

10 tot 15 procent

Een beroerte is een overkoepelende term voor een hersenaandoening door een probleem met de bloedvoorziening. De meest voorkomende vormen zijn een herseninfarct, wanneer een bloedvat in de hersenen wordt afgesloten door een bloedklonter, en een hersenbloeding, wanneer bloed uit het bloedvat in het hersenweefsel lekt. 

De oorzaken van een beroerte op jonge leeftijd zijn vaak anders dan bij ouderen, waar de klassieke risicofactoren voor hart- en vaatziekten de belangrijkste oorzaak vormen. De voornaamste oorzaken op jonge leeftijd: een scheurtje in de wand van de slagader die het bloed naar de hersenen vervoert of ‘dissectie' (1 op de 5 gevallen), maar ook een gaatje in het hart of ‘patent foramen ovale' (1 op de 4 gevallen). Ook druggebruik of zeldzame erfelijke aandoeningen kunnen oorzaken zijn. En soms vinden beroertes plaats tijdens de zwangerschap of in de buurt van de bevalling. Een kwart tot 40 procent van de oorzaken wordt nooit gevonden. 

Opvallend: Leki is nog altijd maar 44 jaar, terwijl een beroerte nogal snel gelinkt wordt aan veel hogere leeftijdscategorieën. Toch schrikt Laetitia Yperzeele, beroerte-experte en coördinator van het zorgprogramma voor beroertes van het UZA, niet van dit geval. “Zo'n 10 tot 15% procent van alle beroertes vindt plaats bij patiënten tussen 18 en 55 jaar oud”, zegt ze. “Naar schatting krijgen in ons land dagelijks vijf tot zeven mensen uit die leeftijdscategorie met een beroerte te maken. Jongberoertes komen vaker voor dan men denkt. Het is een sterk onderschat probleem.”

Lang herstel

Nog opvallend: Leki mocht pas na zes maanden het revalidatiecentrum verlaten. En dan nog is de herstelperiode niet voorbij. “Jonge beroertepatiënten hebben een betere prognose met meer kansen op een beter en vollediger herstel. Daarom duurt de intensieve revalidatiefase vaak langer”, zegt dokter Yperzeele. “Jonge patiënten herstellen vaak sneller van motorische verschijnselen, maar hebben vaak last van onzichtbare klachten zoals langdurige vermoeidheid, geheugenklachten of extreme prikkelgevoeligheid.” 

Leki raakte verlamd na een beroerte, maar is nu wel aan de beterhand. Intussen mocht ze het ziekenhuis verlaten. 

Dat zijn klachten die het vaak drukke professionele en sociale leven van de jonge patiënt in de weg staan, ondervindt dokter Yperzeele. Ze pleit daarom voor meer bewustwording voor de problematiek van jongberoertes. “Mensen hebben maatschappelijk gezien niet altijd begrip voor de gevolgen van een beroerte op jonge leeftijd, omdat nauwelijks geweten is dat best wat jonge Belgen een beroerte kunnen krijgen. We merken dat ook aan de diagnoses. Jongberoertes worden vaak pas na uren of dagen ontdekt.” 

Ook om die reden vraagt dokter Yperzeele andermaal aandacht voor de symptomen van een beroerte: zwakte aan één zijde in de arm en/of het been, moeite met praten, een scheefstaande mond of moeite met anderen te begrijpen. “Ook plots opgetreden evenwichtsproblemen en duizeligheid of problemen van dubbelzicht zijn eventuele symptomen”, zegt Yperzeele. “Eigenlijk kan elke neurologische functiestoornis die plots van het ene moment op het andere optreedt een beroerte zijn. En dat kan dus op gelijk welke leeftijd. Ook tussen 18 en 55 jaar.”