Ontstaan

Het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties werd in 1994 opgericht binnen de toenmalige Universitaire Instelling Antwerpen. Met de eigenlijke vaccinatiestudies werd al gestart in 1985.

Wie?

Het vaccinatieteam binnen het CEV omvat een zevental artsen, vier verpleegkundigen, twee onderzoeker-coördinatoren en twee administratieve krachten.

Taken

Hoofddoel is het uitvoeren van studies rond nieuwe of bestaande vaccins.
'We gaan bijvoorbeeld na volgens welk schema een vaccin het best wordt toegediend en of zo'n schema flexibel is, welke dosis het meest efficiënt is, welke vaccins je samen kunt geven en of nieuwe vaccins de aanmaak van voldoende antistoffen stimuleren', zegt prof. dr. Pierre Van Damme, hoofd van het CEV. 'Dat alles beslaat zowat de helft van onze activiteiten, naast doctoraal onderzoek rond vaccinatie en infectieziekten en internationale missies in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). We organiseren ook jaarlijks het Valentijn Vaccinatiesymposium en beantwoorden dagelijks vragen over vaccinaties, zowel van leken als van professionelen. Ook onderwijs behoort tot onze opdracht. Zo leren we onze geneeskundestudenten in het vaardighedenonderwijs hoe je correct bloed prikt en een vaccin toedient.'

Samenwerking met het UZA

Er werd overeengekomen dat zogenaamde fase 1-studies grotendeels plaatsvinden in de research unit van het UZA, die onder leiding staat van prof. dr. Philippe Jorens. Het gaat om studies waarin nieuwe vaccins voor het eerst worden toegediend bij gezonde vrijwilligers. De overige vrijwilligersstudies blijven plaatsvinden op de UA-campus, of tegelijk in het UZA en de UA.
'We zijn heel blij met deze bijkomende locatie', klinkt het opgetogen. 'We hebben hier alle faciliteiten op een goed bereikbare plaats. Bovendien is de research unit afgesloten van de rest van het ziekenhuis, wat noodzakelijk is voor de veiligheid en de vertrouwelijkheid van diverse gegevens, studievaccins en studiestalen.'
'Bij dit soort studies wordt meer en meer geëist dat elke onderzoeksstap en de levensloop van de stalen gedocumenteerd worden. Ook dat lukt beter in een aangepaste onderzoeksunit', zegt dr. Annick Hens, mee verantwoordelijk voor het uitvoeren van de studies. 'Er wordt aan een soortgelijke veiligheid gewerkt op de UA-campus, kwestie van conform te zijn met de geldende normen voor dergelijke wetenschappelijke studies en toekomstige ISO-normeringen (normen van de International Organization for Standardization, een organisatie die kwaliteitscertificaten toekent).
Ook vanuit medisch oogpunt is de samenwerking een pluspunt.
Van Damme: 'Zo lopen er momenteel studies waarbij de vrijwilliger vooraf een grondige check-up krijgt of een huiduitslag moet laten bevestigen. Hiervoor kunnen we een beroep doen op de expertise van UZA-artsen.'

Onderzoeksprojecten

Tot nog toe werd binnen het CEV vooral onderzoek gedaan naar vaccins tegen een breed scala infectieziekten. Zo werden recent twee vaccins tegen baarmoederhalskanker getest bij adolescenten. Momenteel lopen er studies rond inentingen tegen hepatitis A en B, zona, vogelgriep, kinkhoest en het cytomegalievirus (CMV).
'Eind 2007 is het Vaccin & Infectieziekten Instituut opgericht binnen de faculteit geneeskunde, waarmee de samenwerking met de labo's voor medische microbiologie en experimentele hematologie van het UZA nog nauwer is aangehaald. Dat laat ons toe samen fundamenteel en toegepast onderzoek te doen', vervolgt Van Damme.
In de toekomst zal er wellicht ook research gebeuren naar vaccins tegen niet-infectieziekten, zoals hoge bloeddruk en rook- en drugsverslaving, of naar therapeutische vaccins tegen bepaalde kankers. Op dat vlak verrichte het laboratorium voor experimentele hematologie al baanbrekend werk.

Belang onderzoek

Onderzoek en studies zijn een onmisbare stap binnen het vaccinatiegebeuren.
'Als we daarmee zouden stoppen, zou het binnen afzienbare tijd afgelopen zijn met de komst van nieuwe vaccins en het behoud van bestaande vaccins. De wet en de regelgevende autoriteiten eisen dat ook rond bestaande vaccins regelmatig studies gedaan worden, bijvoorbeeld naar de interactie met andere vaccins. Zoniet vervalt de toelating om de inentingen toe te dienen', legt Van Damme uit.

Hoge vaccinatiegraad in België

In België wordt een hoog percentage van de zuigelingen gevaccineerd. Ook bij de adolescenten is de vaccinatiegraad vrij goed. Daardoor zijn een aantal ziekten heel zeldzaam geworden.
'Dat heeft als effect dat we de gevolgen ervan niet meer zien en mensen de zin van vaccinaties soms in twijfel gaan trekken. Maar zelfs een kinderziekte als mazelen kan heel ernstig zijn. Bij één kind op de duizend leidt de aandoening tot een ontsteking van de hersenen. Vaccineren blijft dus een absolute must', geeft Hens nog mee.