Kunstmatige blaassluitspier (AUS)

Een kunstmatige blaassluitspier, kunstsfincter of artificial urinary sphincter (AUS) wordt bij de man ingeplant om inspanningsgebonden urinervlies (bv. bij tillen, sporten, hoesten, niezen…) tegen te gaan. Het gaat hierbij om urineverlies zonder dat er aandrang wordt gevoeld.

Ongewild urineverlies bij mannen komt meestal voor na eerdere urologische operaties, zoals bijvoorbeeld het verwijderen van de prostaat bij prostaatkanker.

Hoe werkt een kunstmatige blaassluitspier?

De kunstmatige blaassluitspier bestaat uit 3 delen:  

  • een afsluitende, met water gevulde ring of cuff (rond de plasbuis)
  • een pompje (in de balzak)
  • een ballon (in de buikholte)

Bron: American Medical Systems

De met water gevulde ring (cuff) wordt rond de plasbuis (urethra) geplaatst en is verbonden met de pomp en de ballon. De ring werkt als een natuurlijke sluitspier die de plasbuis licht samendrukt om ongewild urineverlies tegen te gaan.

Wenst u te plassen? Dan knijpt u in het pompje in de balzak. Hierdoor wordt de vloeistof uit de ring in de ballon gepompt. De lege ring drukt de urinebuis dan niet meer samen en de urine kan uit de blaas stromen.

Wanneer de blaas leeg is, stroomt de steriele vloeistof automatisch uit de ballon terug in de ring. Is de ring vol, dan wordt de urinebuis weer samengedrukt en kan de urine niet meer vrij stromen. Dit hele proces duurt een paar minuten.

Hoe verloopt de ingreep?

Voor de ingreep

  • Stop 2 tot 7 dagen voor de ingreep met bloedverdunnende medicatie (afhankelijk van het type bloedverdunning). Uw arts zal dit voor de ingreep met u bespreken.
  • Scheer uw schaamstreek en de balzak.
  • Stop 6 uur voor de procedure met eten en drinken. Onze collega’s van de perioperatieve raadpleging anesthesie zullen dit met u bespreken.

De ingreep zelf

De ingreep neemt ongeveer 2 uur in beslag en vindt plaats onder algemene narcose.

  • U krijgt een operatieschort en wordt in bed naar het operatiekwartier gebracht.
  • U wordt onder algemene verdoving gebracht en krijgt een antibioticum om infectie van het implantaat te vermijden. Ook na de ingreep krijgt u dit antibioticum.
  • De chirurg maakt een eerste incisie ter hoogte van het perineum (het gedeelte tussen de anus en de balzak) en plaatst de ring rond de plasbuis. Daarna maakt de chirurg een tweede incisie net boven de lies, waarlangs de ballon in de buik en de pomp in de balzak worden gebracht.
  • De chirurg sluit de incisies met oplosbare hechtingen.

Na de ingreep

  • U blijft 1 à 2 nachten in het UZA. Gedurende de eerste nacht heeft u een blaassonde. Deze wordt de ochtend na de ingreep verwijderd.
  • De kunstsfincter wordt na de ingreep gedeactiveerd en pas definitief ingeschakeld op de controle raadpleging 6 weken na de ingreep. Dit wil dus zeggen dat er de eerste weken na uw ingreep geen verandering is in het urineverlies.
  • De hechtingen zijn oplosbaar en verdwijnen dus vanzelf

Terug thuis

  • Uw arts informeert u over het heropstarten van bloedverdunnende medicatie.
  • Douchen is geen probleem vanaf 3 dagen na de ingreep. Baden, zwemmen en saunabezoek is pas terug toegestaan na volledige heling van de wonde en verdwijnen van de hechtingen.

Hoe verloopt de opvolging? 

Zes weken na de ingreep komt u op een eerste urologische controle en wordt de kunstsfincter geactiveerd. U krijgt de planning van de opvolgingscontroles mee bij uw ontslag uit het ziekenhuis.

Mogelijke complicaties van de ingreep

Vaak voorkomend >10% Sporadisch (2-10%)  Zeldzaam (<2%)
  • Bloed in de urine
  • Op lange termijn mechanisch defect aan de sfincter waarvoor soms terug een ingreep nodig is
  • Urineweginfectie
  • Wondinfectie
  • Noodzaak tot tijdelijke blaassonde
  • Terug incontinentie door smaller worden van de plasbuis
  • Schade/erosie van de plasbuis door schurend effect van de ring


Laatst aangepast: 18 december 2020
Auteur(s): Team urologie