U of uw dochter ondergaat binnenkort een oncologische behandeling. Deze behandeling kan een nadelig effect op de vruchtbaarheid hebben. Als u of uw dochter een kinderwens heeft, kunt u in aanmerking komen voor fertiliteitspreservatie.

Wat zijn de mogelijke gevolgen van kankerbehandelingen op uw vruchtbaarheid?

Elke vrouw heeft een voorraad eicellen die tijdens de vruchtbare levensfase zullen uitrijpen. Deze voorraad is beperkt, want eicellen kunnen niet opnieuw aangemaakt worden.

Kankerbehandelingen zoals chemotherapie en radiotherapie kunnen de voorraad eicellen aantasten en/of de uitrijping van de eicellen doen verminderen. Daardoor kan de menstruele cyclus verstoord geraken. Dit kan zich in de maanden of jaren na de behandeling spontaan herstellen (voor korte of lange duur) of voorgoed stoppen. Enerzijds kan een spontane zwangerschap optreden, anderzijds een vroegtijdige menopauze met definitieve onvruchtbaarheid tot gevolg.

Welke mogelijkheden zijn er om uw vruchtbaarheid te bewaren?

Voor vrouwen (tot 38 jaar) zijn er verschillende methodes om eicellen preventief te beschermen tegen de schadelijke effecten van een oncologische behandeling en de vruchtbaarheid te proberen bewaren.

Uw behandelend arts bespreekt samen met u de mogelijke preservatieopties vóór het starten van de kankerbehandeling. De arts houdt rekening met de aard van uw aandoening, het type en de dosis van uw behandeling, uw leeftijd en of u al dan niet een vaste partner hebt.

De mogelijke preservatie-opties zijn:

• invriezen van eicellen: 

Via een hormonenbehandeling worden de eierstokken gestimuleerd om meerdere eicellen te laten rijpen. Deze eicellen worden onbevrucht ingevroren. Bij een kinderwens kunnen de eicellen via ICSI (Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie) later bevrucht worden met de zaadcellen van uw partner.

• invriezen van embryo’s: 

Via een hormonenbehandeling worden de eierstokken gestimuleerd om meerdere eicellen te laten rijpen. Deze eicellen worden in vitro bevrucht (in-vitrofertilisatie of IVF) met de zaadcellen van uw partner. De gevormde embryo’s zullen worden ingevroren en kunnen later dienen bij een kinderwens.

• invriezen van eierstokweefsel: 

Via een kijkbuisoperatie (laparoscopie) wordt een deel van de eierstok chirurgisch verwijderd en ingevroren. De ingreep gebeurt onder volledige verdoving. Bij een latere kinderwens wordt het eierstokweefsel ontdooid en terug ingeplant op de oorspronkelijke plaats of elders in het lichaam. Na een succesvolle transplantatie kan de eierstokfunctie spontaan herstellen en zal de menstruele cyclus herstarten. Het getransplanteerd weefsel blijft maximum enkele maanden tot jaren actief. Tijdens die periode is een spontane zwangerschap of IVF-behandeling mogelijk.

• operatief verplaatsen van de eierstokken buiten het bestralingsveld: 

Als uw oncologische behandeling radiotherapie inhoudt waarbij de eierstokken in het bestralingsveld liggen, is de kans op onvruchtbaarheid zeer hoog. In sommige gevallen kunnen de eierstokken via een kijkbuisoperatie (laparoscopie) verplaatst worden, zodat ze niet mee bestraald worden.

• hormonaal onderdrukken van de eierstokfunctie: 

Als uw oncologische behandeling chemotherapie inhoudt, kan de eierstokfunctie tijdelijk stilgelegd worden gedurende 1 tot 3 maanden. Hiervoor krijgt u een hormonale inspuiting toegediend waardoor de gevoeligheid van de eicellen kan verminderen en de schade van de oncologische behandeling beperkt wordt.

Lees in onze brochure meer over de voordelen, nadelen, voorwaarden en kosten van de verschillende preservatie-methodes.

Definitieve onvruchtbaarheid

Indien u, ondanks het toepassen van de bestaande fertiliteitspreservatie-methodes, toch onvruchtbaar bent na de oncologische behandeling, bestaan er nog andere mogelijkheden om uw kinderwens in vervulling te laten gaan. Gedoneerde eicellen of embryo's behoren tot de mogelijkheden, alsook het overwegen om een kind te adopteren.

Tegemoetkoming voor fertiliteitspreservatie

Sinds 2017 heeft het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde van het UZA een overeenkomst met het RIZIV (de zgn onco-conventie), waardoor patiënten met een Belgische mutualiteit een tegemoetkoming kunnen krijgen voor fertiliteitspreservatie, onder welbepaalde voorwaarden.

Aanvraag door arts: verwijzingsformulier

Via dit formulier kan uw arts u verwijzen voor fertiliteitspreservatie voorafgaande aan een oncologische behandeling.

Meer informatie?

In deze brochure vindt u meer informatie over fertiliteitspreservatie bij vrouwen.

Hebt u nog vragen? Neem dan gerust contact op met ons Centrum voor Reproductieve Geneeskunde:

• Tel: 03 821 36 84
• Fax: 03 821 39 66
• reproductievegeneeskunde [at] uza [dot] be