Hartritmestoornissen
Een hartritmestoornis is een afwijking in de snelheid, regelmaat en/of oorsprong van het hartritme.
Het kan zich uiten in:
- hartkloppingen (te snel of te traag)
- gevoel van overslagen (extra hartslagen en pauzen)
- trillend gevoel op de borst en in de keel (palpitaties)
Soms belemmert de hartritmestoornis de pompfunctie van het hart, met een lagebloeddruk tot gevolg. Dat veroorzaakt soms:
- draaiingen
- ijlhoofdigheid
- flauwvallen
- plotse dood (eerder zeldzaam, zeker bij tijdige opsporing en behandeling)
Welke soorten hartritmestoornissen zijn er?
Er zijn veel verschillende soorten ritmestoornissen die we kunnen onderverdelen in een aantal categorieën, waaronder:
Te traag hartritme of bradycardie
Als het hart te traag slaat, kan dit klachten veroorzaken zoals draaierigheid of flauwvallen. De oorzaak ligt bij een sinusknoopziekte of geleidingsstoornissen in het hart.
Te snel hartritme of tachycardie
Het hartritme versnelt door een ritmestoornis:
Voorkamerfibrillatie
Bij voorkamerfibrillatie wordt de voorkamer van het hart chaotisch geactiveerd. De voorkamers worden dan honderden keren per minuut en inefficiënt geprikkeld om samen te trekken, ook wel fibrilleren of fladderen genoemd.
Voorkamerflutter
Bij voorkamerflutter ontstaat er - in tegenstelling tot voorkamerfibrillatie waarbij er honderden kleine elektrische circuits gevormd worden - één groot circuit van elektrische stroom die de voorkamer prikkelt aan een hoge snelheid.
Erfelijke hartritmestoornissen
Onder de erfelijke hartritmestoornissen zijn er, naast voorkamerfibrillatie, twee belangrijke types die beide levensbedreigend kunnen zijn:
- ventrikeltachycardie (VT)
- ventrikelfibrillatie (VF)
Ventrikeltachycardie (VT)
VT of ventrikeltachycardie is een abnormaal snel hartritme dat ontstaat in de kamer (ventrikel) van het hart. Een VT kan enkele hartslagen duren, maar ook langer wat levensbedreigend is. Door een VT vermindert de pompfunctie van het hart met ijlhoofdigheid, pijn op de borst en flauwvallen als gevolg. De aritmie kan spontaan stoppen. Zo niet, moet het normale ritme hersteld worden door medicatie of een elektrische shock (cardioversie).
Ventrikelfibrillatie (VF)
VF of ventrikelfibrillatie is een abnormaal ritme dat ontstaat door een totale elektrische chaos in de hartkamers. De pompfunctie van het hart wordt volledig verstoord en de bloedcirculatie valt stil, wat levensbedreigend is. VF veroorzaakt altijd bewustzijnsverlies. Het hartritme en de bloedstroom moeten zo snel mogelijk hersteld worden door een elektrische shock (cardioversie).
Hoe worden hartritmestoornissen vastgesteld (diagnose) en behandeld?
VAN DIAGNOSE TOT OPVOLGING
Diagnose
De arts stelt u een aantal vragen. Aanvullend vinden er een aantal onderzoeken plaats:
- Elektrocardiogram (ECG)
- Echocardiografie
- Holter/event recorder
- Cyclo-ergometrie of fietsproef
- Tilttest of kanteltafeltest
- Elektrofysiologisch onderzoek (EFO)
- Uitlokkingstesten
Diagnose erfelijke hartritmestoornissen
Erfelijke hartritmestoornissen zijn geen eenvoudige ziektebeelden. Er bestaat immers geen eenvoudige test die de diagnose onomstotelijk kan vaststellen of uitsluiten. De diagnose wordt steeds op individuele basis gesteld aan de hand van uw klachten en ziektegeschiedenis. We houden ook rekening met eventuele symptomen en familiale gegevens. De cardioloog kan de diagnose bevestigen of weerleggen met een aantal genetische tests. Daarmee identificeert hij de fout in het DNA die verantwoordelijk is voor de aandoening. Al deze gegevens worden multidisciplinair verzameld en besproken door het cardiogenetisch team om tot een diagnose te komen. Er worden dus steeds twee sporen gevolgd:
- het klinische spoor baseert zich op klachten en symptomen bij u en uw familieleden.
- het genetische spoor spitst zich toe op het opsporen van genetische afwijkingen.
Behandeling
Te traag hartritme of bradycardie
- Pacemaker: bij een te traag hartritme (bradycardie) wordt een pacemaker geïmplanteerd. Dit is een toestel wordt onder de huid ingebracht en zal continu uw hartritme volgen. Als het hartritme trager wordt dan een door de cardioloog bepaalde grens, zal het toestel bijspringen en het hart stimuleren. Dit is volledig pijnloos en zorgt ervoor dat uw hart aan een normale frequentie blijft werken
Te snel hartritme of tachycardie
- Anti-aritmica: bij een te hoog hartritme kan medicatie de ritmestoornissen doen normaliseren en voorkomen dat nieuwe ritmestoornissen optreden.
- Elektrische schok (cardioversie): als medicatie niet werkt, kan een elektrische schok de ritmestoornis onderbreken. U wordt dan gedurende enkele minuten onder narcose gebracht zodat u de elektrische schok niet voelt. Dit is een veilige en zeer efficiënte behandeling die een kortstondige narcose vereist. Omdat een cardioversie nieuwe ritmestoornissen niet zal voorkomen, wordt voor of na de cardioversie vaak anti-aritmische medicatie (geneesmiddel ter behandeling van ritmestoornissen) opgestart.
- Ablatie: door gericht kleine littekens aan te brengen in het hart kan het elektrische traject van de ritmestoornis onderbroken worden en kan de oorzaak van de ritmestoornis weggenomen worden. Klachten zoals hartkloppingen, duizeligheid en flauwvallen verdwijnen daardoor meestal. De vorm van ablatie die wordt toegepast bij voorkamerfibrillatie wordt pulmonale venen isolatie (PVI) genoemd.
- Interne cardiovertor defibrillator (ICD): bij levensbedreigende ritmestoornissen wordt meestal een toestel geïmplanteerd dat onder de huid ingebracht wordt en continu het hartritme volgt. Als er een levensbedreigende ritmestoornis ontstaat, zal het toestel deze stoppen door kleine elektrische impulsen te geven of – als dat niet lukt – door een krachtige elektrische schok te geven
